Damokles

Dat komt door een sein en wisselstoring breiden de en de vertraging kan oplopen tot één uur.

Ah.

Even na middernacht welkom bij de kro via radio één en twee ook deze nacht tot drie uur kunt u terecht bij het caro nacht pastoraat.

En het telefoonnummer is nul drie twee nul twee vijf zeven vier nul nul nul drie twee nul twee vijf zeven vier nul nul.

Mmm.

Die vriend van mij die wolfgang pfrommer had uitsluitend zijn leven en sterke drang eigenlijk na.

Doodgaan ik wil niet verder leven ik wil iets opbouwen maar ik ben niet geschikt voor en nu voor in dat huis zei hij.

Ik vind het wel moet er een eind aan maken want billy is.

Joods en de.

Het boeren is joods ik schreef ben niet joods maar ik ben een vriend van de joden.

Dus laat ons een eind maken laten ze rustig uit story vinden vrienden hier ophouden.

Een ring door het hele huis om te kijken hoe het huis en hun kwam terug in de kennende is een gas meten dus makkelijk die daar door te knippen en ik zijn voor we haar een paar matrassen misschien vinden we nog ergens een fles wijn drinken fles wijn slaappillen when im slapen en weer doen ga staan open.

En dan gaan we rustig een nog misschien iedere iets moois zeggen of een gedicht wat wij kennen zeggen en daar kunnen we.

Hoe er in het andere overgaan en niet die ontzettende dingen die ik voor maar zie wat daar aan een ontzettende dingen zag gebeuren en in kampen in en doods kampen enzovoort dus laten ze een eind aan maken.

Nou dat was wel iets wat zwaar op mijn hart ging drukken ja of nee.

En hij maakt voorbereidingen en dan toen ik matrassen waren en zegt nou wij kunnen die gras dingen op me zei de jongste vriend.

Nee dat mogen wij niet te doen.

Wat ook gebeurt dat mogen we niet toe en het eerst wou die oudere vriend nog tegenstribbelt heren het elixer van nee we doen het niet nou het was voelbaar.

Zoals ik zei men in het gevoel ik zou niet doodgaan op die manier het in nesten en toch natuurlijk die zeer invloedrijke oudere vriend tien jaren oude misschien heeft gelijk dat en nu ophouden.

Goed we hebben ze niet gedaan we zijn terug na eerder en kort daarna werd ik geïnstalleerd en kwamen in school in de holland en mijn eerste kamp.

Tussen de grijstinten van baan werkelijkheid in het verdwijnend contrast van de late schemering zoekt de waarheid naar haar zelfportret gevangen in beeld en geluid.

Damokles kro roos radiodocumentaire.

Een nieuwslicht mensen en gebeurtenissen.

Muziek paspoort.

Mmm.

Mijn vader was joods hielden seymour.

Maar op één of andere reden gingen die van berlijn waar die grootouders woonde met met dochter ging die naar engeland en dan moet je zeggen dat familieleden andere vele vele jaren daarvoor.

Naar engeland gegaan en die hebben hun naam van aan boord.

Van judith samen in of.

Dat was later de na maar niet ineens uit de reden waarom ik deze engelse naam.

Ook aangenomen met mijn vader ging dus samen met zijn vrouw naar engeland de reden was waarschijnlijk albanezen aan dat dan zijn maar zes succesvolle geweest in engeland zo hè ging daar naar toe maar het niet goed het huwelijk was.

Zeer problematisch is ze weegt hoe langer hoe slechte eind aan kwam die vader nog één keer weer van de reizen terug.

En mijn moeder werd zwanger en ze zegt ik wil het kind niet.

Viel het kind niet heb ik heb twee dochters verloren ik wil nog een keer meemaken en er kwam een vriendin van mijn moeder ook met joodse vrouw die ook uit berlijn kwam en zeer die je moet absoluut een kind verder zou willen brengen en het uit is uiteindelijk heeft ze na gegeven en daar werd ik op vijftien.

December negentien in engeland geboren.

En dan dreigt door de eerste wereldoorlog daar had mijn moeder voeren.

Ik eigenlijk naar duitsland goed ik leef nu een paar jaren in engeland en mooi in londen.

Maar ik moest eigenlijk als het nu zo dreigend is hoor ik moet ik met naar mijn kinderen.

Het was nog in de oude zoon van haar naar duitsland en met toen ik drie jaar was.

We gingen met mijn moeder naar duitsland ze heeft het huis in londen laten verzegelen dat want daar staan ze ook wel een vleugel en de meubels enzovoort en daar kwamen we aan een duitse mij werd met nadruk gezegd je moet luisteren vracht dan zeggen ik ben.

Deutsche deutsche is hijsen willy moet je niet zeggen weer ja en niet engels spreken zo begonnen.

Ja dat berlijn rond negentien veertien en tijdens de eerste wereldoorlog maar ook vlak daarna dat was eigenlijk het centrum.

Van europa hè cultureel daar gebeurde het.

Absoluut onvoorstelbaar absoluut fantastisch wij halen in zeer mooie vijf kwamen beroering in berlijn en wij hebben dus.

Ontzettend veel interessante mensen en hun zeer veel interessante mensen dus daar was een zeer beroemd strijkkwartet boedapester strijkkwartet in die tijd in polen werkte ik beroemd kwartetten en te was een vriend van mijn moeder met zijn vrouw kwam die vaak tussen gaan musici daar kwam.

Felix k die laten de leraar van haitink werd k nooit rijk was ook een vriend van ons ik spelen voor hem.

En heeft gezegd nou die jongen speelt heel aardig piano leuk maar het is geen podium figuur mijn moeder een beetje teleurgesteld natuurlijk aan.

Kun je alleen maar de liefde heel duidelijk gezien wat ik innerlijk ook zelf na een paar jaar later voelde ik ben geen podium pianist kan behoorlijk pianospelen dat was felix en daar kwamen zelf gaan die zuster van voor fris.

Honderd procent anti nazi die was ook ons en dat was een cultureel leven waant toneelspelers rivaliteit lila kwamen heinrich kort na enzovoort en dat ging in het bij ons dus in mijn huis kwam ik in contact met deze mensen dat was een stuk.

Berlijn en kwamen dus als schrik het en de achtergrond.

En duik kwam er natuurlijk enkele die aan het moeilijk vonden en ook in de joodse reus toekomen aan zegt extra bij komen extra iedere week alsjeblieft je moeder te bezoeken omdat jullie joods en enzovoort.

En dat was dus een overgang die zeer types was en het zullen straten en geen hoorde je een van hitlers jeugd en de s werd zeer onprettig en daar ik het op de academie.

Muziek begonnen vijf jaar lang ging het allemaal redelijk goed maar dan gebeurde het dat in de academie.

Hemel ondergebracht een broek als los nu data studenten een bruine uniformen bekwaam met goed en 't is schreeuwend we willen de niet in de democratie als de kranten.

Begon het heel heel onprettig te wonen was zeer zeer onprettig.

En ging die omslag hè want het is een soort omslag geweest ging dat traag of.

Niet dat ze het vonden voor een één dag op de andere nu alles veranderde dat niet dat we niet maar werd hoe langer het dodelijke nou dan was we bijvoorbeeld.

Beneden het huis was een groter huis met vielen verdiepingen daar was de in dit mijn moeder vul ik moet 'm extra weer vroeg geest geven dat ie zijn mond houdt aan zegt ie nou komen uitrijdt en we mensen bij de joodse familie dus begon het onheil is.

Verboden begrijpt u les is dat de straten zag je die maar serres langs lopen en met met liederen.

Dus dat was hier een prettige maar goed en nu komt natuurlijk een zo te zeggen.

Een winter pronkt in mijn leven tussen draaien verandering was een kennis van mij jullie was hier gericht een hele hoge persoonlijkheid die zegt luister je bent ook in engeland geboren een of wordt.

Ze heeft zelfs een engels paspoort kunnen krijgen lastige bomber zegt ie maar ik heb toch een duits paspoort maar zie je dan niet wat er aankomt veel wat komt daar nou toch wat het is zodat we hoelang hij zich die bruine pest uit verspreid je moet zien zo gauw mogelijk je engelse paspoort te krijgen.

Nou dat lukte maar het kost voorstellen in twee weken omdat mijn geboorteakte was ze te vinden in twee weken had ik een engels pas en egypte duitse pas opgegeven en dat dat kan ze zeggen was.

De redding van mijn leven ik was nu niet meer duitse jood ik was engels en deze engels paspoort heeft de grootste in mijn leven gespeeld.

Maandag twee september negentien veertig vijf uur 's ochtends schril fluitsignaal om op te staan appèl drie vallen flauw.

De mededeling dat er moet worden gepakt u gaat naar een winter kan iedereen krijgt een nummer haastig en chaotisch gepakt ieder krijgt twee broden aardappelsoep pakket van molly aantreden instappen in autobussen het kamp de duinen vervagen weilanden bloemen alles nog groen.

Ouders nog zomers rit naar alkmaar.

Iedereen stapt in steeds acht per coupé de wagon deuren op slot om twee uur zet de trein zich in beweging waarheen richting zaandam verder amsterdam amersfoort deventer almelo op de duitse grens aan.

Bentheim het is nacht geworden in boemelt zoekt tempo naar osnabrück 's ochtends hield is ruim de harz 's middags halen 's avonds leipzig steeds met uren oponthoud eten vrij goed geen waswater de mensen staren in onze wagon een nieuwe nacht dresden bautzen goerne leeds.

's middags breslauer verder naar steeds afgelegen streken richting polen hernieuwde onrust de eisers zelf weten niet waar we heengaan om richting het wordt weer donker saai landschap bossen sombere vlakte 's avonds om tien uur stopten.

Een verlichte vorm.

Mmm.

Duitse militairen met veld grijze jassen door het raam van de coupé als in een film uitstak en warme soep koffie brood en kaas vriendelijke toon van de officieren de commandant spreekt ons in het engels to de ss gaan weg weer terug in de coupé.

Nog een nacht in de stilstaande trein op de harde banken met haye yoon wiens keelontsteking zo pijnlijk is.

Dan gaan de soldaten met bajonetten.

Ik stel me zo voor u zat in eerde in uw eentje want uw familie was in berlijn en u ving natuurlijk wel berichten.

Op wat er allemaal gaande was in duitsland wat voor indruk maakte dat de daar moet ik zeggen ik ga een engels paspoort en dit is mijn nog gelukt.

Nog twee keer in die tijd toen ik leraar en eerder was naar berlijn te gaan en mijn moeder te zien want er was geen probleem met je engels paspoort kwam natuurlijk controle ss of wat weet ik voor controle maar engels pas was oké.

Intussen heb ik dus met mijn moeder afgesproken wat er moet gebeuren en frida met naam van mijn moeder je moet weg.

Je moet alles doen om weg te komen uit we hebben die vrienden die al zullen helpen dat meubels ergens onder gaan stellen of iets op hart voor en dat is gelukt mijn moeder ging.

Naar zwitserland en dat bracht de oorlog uit daar begon de oorlog zoals mijn moeder was in zwitserland en het is toch ingekomen.

Maar een zuster van mijn moeder was maar met twee charmante intelligente mooier.

Meisjes dochters van deze tenten die zijn armen omgekomen die kon niet op tijd weg naar mijn moeder is dus gered zo te zeggen laat en na de oorlog heb ik ga weer in de armen kunnen sluiten en ik heb zelf mijn vader die in londen overleefde en toen heb ik dus toen ik.

Vrijdag werd het na vijf jaar internering terugkwam naar londen en kon ik naar het gaan waar mijn vader heb ik maar een heel oude vuile om heet en gezegd.

Hij zei nou ik wou je alleen maar nog een keer weer zien nu mag ik rustig sterven zou niks ervan maar goed een week later krijgt telefoon van de politie is is nu zo'n van die die ze ik ja jan auto waarheden en is moet komen en willen reageren dacht hij dat is.

En ik ben zeker hij wonen loop naar mijn mening maar ik heb nog gezien.

Je moet is het mogelijk dat u uw familie heeft gewaarschuwd van ga weg uit duitsland dit gaat niet goed er zijn zo veel joodse intellectuelen geweest die zijn gebleven.

Tja misschien hebben zij de illusie dat het zo'n vaart niet zou lopen dat het misschien waar natuurlijk met die wat hij om zich heen zo'n cup wedstrijd zo'n keuringsartsen die gezichten zie je een test.

Dat kan niet duren ze kunnen niet een vrolijk wat en bach heeft en goethe een en beethovens worden dat kan niet gaan dat aan hun totaal verkeerde ideeën helaas maar 't idee.

't zou niet lang duren dan kwam uit het meer dan kwamen lief is gelijk aan de de rijst u weet dat.

Mevrouw ruben dat in in brand gestoken zou hebben de weer voor één ogenblik aan u nou dat zou heel duidelijk worden dat ze proberen een reist vaak te komen en ze voor het was uit het stap voor stap die het.

Kan niet zo zijn dat iets zo gebeurt en daar is de katholieke kerk interessant die professoren van de universiteit en het ergens in de protestanten vakken die berios en zo en zo mis.

Dus ze hebben allemaal aangegeven.

De die verder allemaal die professoren en zo ging het stap voor stap maar dat kon ze nog niet.

Je voorstellen dat een volk in zulke situaties zou komen dat de grote oorlog dat is een man uit oostenrijk met aan 't snorretje un dat die plotseling zo iets kan doen.

Ook daarom zijn velen van hun.

Gebleven en enkele zijn omgekomen jaap velen zijn natuurlijk op tijd weggegaan thomas mann werven enzovoort die die brest waar die zijn weggegaan die hebben gezegd dat kan niet goed gaan en kan maar d'r maar aan door de ideeën gewoon zeggen ja zichzelf iets wijsmaakt een nee.

Dat kan zo niet in zo'n toestand komen.

Maar.

Was.

De school daar wonen nou ja.

Op een gegeven moment u zat het was negentien veertig en u zegt rotterdam was gebombardeerd toch naar scheveningen geweest om te kijken of er misschien toch weg kon ging weer terug naar eerder en dat was natuurlijk een moment dat het op een gegeven moment onmogelijk was om daar nog te functioneren.

Ja dat was een eenvoudig kwam telefoon voor de burgemeester van ommen de plaats bij de eerder.

En zij alle buitenlanders een.

Via de seymour toen nog mijn naam is is engelsman die je moet hier komen bij mijn oma komen dan zullen we zien wat er gebeurt dus ik op de fiets daarnaartoe.

En daar zei zij ik stem kan ik nog niet weer terug naar schone spuiten me zeggen we hebben bevel gekregen van de duitsers die nu in nederland bij zes zijn dat alle buitenlandse wordt vastgehouden komt.

Waarschijnlijk in of van der kamp van vannacht moet ik helaas in de gevangenis zetten hier een om en u kunt niet meer terug nou zo begonnen is waar het nacht in nacht in een opgesloten in een gevangenis in om er de volgende dag werd ik met politieman.

Naar amsterdam gebracht en daarin de politiegebouw waren honderden mensen van alle mogelijke nationaliteiten bezig een engelse joodse en niet joodse en daar werd gesepareerd engelse of eenzaam dan werden wij in bussen.

Na het eerste kamp gebracht in scholen.

En zij begon mijn internering strijdt men daar kan ik misschien direct zeggen dat ik voor een allereerste begin af naar papier zocht ergens en begon.

In het hele gamma stijl muzikaal uitgedrukt staccato op te schrijven wat ik belangrijk vind niet één.

Ziek konden denkend dat dat misschien later voor iemand interessant zou kunnen zijn ik ik wil het niet allemaal vergeten en het uitzicht.

Toch vrij zou komen waarin vrienden weer dan kan ik aan de hand van deze.

Op tekeningen het krotten telegrammen op tekening kan ligt aan of iets wat vertellen ik wil het bewaren en dat heb ik vijf jaren kunnen volhouden en er was een prestatie.

Omdat alles gecensureerd moest wel het moest hebben stemmen geproefd want ze wilden niet dat er papieren waren misschien dat ze daar een boodschap in het duits naar buiten kwamen voor het kamp dus dat is mijn geluk om dat bij te houden.

Door die fuif jaren en een zeer rijk mata jaar van mijn uitvoeringen van orkestconcerten en muziekkeus fotos programmas heeft alles wat ik gelezen heb in die jaren heb ik op bijgehouden en dat heb ik allemaal door kunnen brengen terug naar nederland na de oorlog.

In april negentien tweeënveertig 's ochtends met handbagage in het park.

Geïsoleerd zult bach en.

We worden apart onderzocht grondige fouillering vriendelijke soldaat wachten in de mens karnen james voor het raam van de zieke afdeling verdeling van de post kaart van frida worst en kaas worden uitgedeeld wachten te hebben.

Wachten tellen eindelijk vertrek om één uur dibi berry witlof hooper zwaaien.

Sleep mijn bagage moeizaam naar het station afwisselend sneeuw en zon in hun coupé met kohl en staan tot zes uur in those in de verte het kamp gebouw rijden langzaam kinderen geven water krijgen bonbons en chocolade het wordt donker.

De trein staat vaak lang steel slapen op de grond wakkerworden uitstappen 's nachts één uur aankomst in.

Tekeningetjes en kleine fotos van was een groepsfoto groep geloof verder staat achterop want het is goed dat is hier in de dat de palestijnse groep ja jozef.

Eli en daar dat hoorde dat is iemand waar die een hele goede relatie mee had en dan hier want er was ook grappige foto.

Kijk dit zijn dus de dit zijn dus de de genen de broeders hier en bradaz de priesters en broeders interneringskamp en ik denk dat die ook geïnterneerd waren.

Dat kan natuurlijk maar ook engelsen kun je even vertellen wie je bent ik ben renault ruiten voorzitter van de stichting kasteel concerten bij evalueert die concerten organiseert op b verweert daar internationale school bij werk over dat is.

Dat kasteel waar heel slim want dat is het kasteel waren heel sluw woont eigenlijk de oude muziekleraar tot het twee jaar geleden ik was dan de muziekdocent gitaar en dat verklaart eigenlijk al het contact tussen twee muzikanten en op gegeven moment.

Je kent het kasteel je bent er geweest.

Prachtige hal en daar kwamen de kasteel concerten.

Bij de kasteel concerten kwamen omdat ik een radio televisie achtergrond heb komen d'r opnamen bij en dan zit je al heel snel de dat plaatopnamen hebben gemaakt een ander boekje plus een cassette een cd hebben uitgebracht twee zit heeft trouwens ook hiervoor en op gegeven moment komt dan.

Ja naar vijftien zestien zeventien jaar komt er een idee om een een dagboek van hem uit te geven.

Heb die even heb het even uit de kast gehaald dat hier de brandkast want alles heel netjes zegt is het origineel werd origineel ja dan kun je toch zien.

Dat dat in ieder geval dat het heel erg goed leesbaar is zeg maar kijk verder hier en dan gaat de verengde koffie een keer overheen en wat het altijd dat vind ik geweldig die ziet er heel mooi dat ie lag acht zet stempel censuur tempel van internering lager acht.

In totaal heeft dit en of in en dat dat is prachtig om dat zo te zien maar je ziet dat het steeds.

Kleine wordt geschreven ook alsof het papier steeds schaarser wordt maar dus wel inkt tussen heel mooi met het en ik ben geschreven kijk hier wordt het een helemaal aan het eindigt dan zie je al dat kijk je worden met potlood en dan wordt het soms erg lastig de heer dingen worden doorgekrast wordt het echt lastig leesbaar maar goed het is echt een heel mooie echt ontzettend goed bewaard.

En m en wat doet zou dat nou of wat deed jou dat doe jij het voor het eerst in handen had want hij hij heeft dit dus z'n hele leven met zich meegedragen dragen daar komt het op neer en op een gegeven en kreeg jij in handen.

Ja wat er dan eigenlijk gebeurt.

Ik ken hem dan al heel erg veel jaren eigenlijk dan ken ik hem al een jaar of achttien denk ik en dan ga ik dat ga ik gewoon 's avonds kunnen een lampje in de toe en dan ga je lezen dan ga je denken van hé wat gebeurt hier wat al heel snel.

Bij het lezen omdat het in telegramstijl is gelezen en omdat er heel veel codes instaan hè.

Dan denken bij van de hier dit is bijna als een soort van filmscenario maar dat dat beeld komt ook in je hoofd op dus je leeft het eigenlijk dat je dat je alsof iedereen mee wordt gesleept dat je het meemaakt en dat was het gene waarvan ik dacht van hé dat gaf mij een gevoel.

Nog een weer een stuk veel een heel stuk herkenning van van hillary uit uit die periode hè denkt van god wat is de halen wat er allemaal gebeurd want dat dit is gewoon echt neergeschreven na vlak nadat het allemaal gebeurde ook een opsomming van de plaatsen waar ze langskomen terwijl ze niet weten waar ze heen gaan en dat is dat is erger.

Dat dat boeide mij zo ontzettend dat ik echt dacht van jongens dit is dit is mee te hoogdravend dit hoor ik daar van goh dit is dit is.

Informatie een verhaal vanuit de muzikant gezien hè of een pedagoog muziekpedagoog of hoe je het ook noemt dat moet gewoon behouden blijven dat was eigenlijk het eerste dat moet behouden blijven voor zijn vrienden en kennissen.

En dan ga je natuurlijk toetsen bij andere mensen er gewoon zo'n beetje ga je het lezen en dan ga je kijken van hoe anderen dat vinden en toen wat ik nog wist is dat meneer henry soderbergh één van de.

Mensen van de krijgsgevangenen hulp dat hij nog leefde in zweden even over de conventie van genève heeft ie verteld en dat is een een conventie waarin de duitsers.

Die hebben daar dus duits hebben dat mee gered investeert en het heel gewoon zeggen dat ze dat engelse en andere landen het niet hebben getekend dat contract of dat die overeenkomst dat ze elkaars krijgsgevangenen en geïnterneerden goed behandelen.

En dat is de hele reden dat er dus ook naar andere kampen bleken te zijn britse geïnterneerden kampen maar dat daar toevallig joodse mensen in verzeild te raken dat is weer een heel ander verhaal en dat werd me toen duidelijk dat heel gewoon gewoon.

Dat ik de dans ontsprongen is de dodendans dan doordat ie.

Engels van geboorte was en een engels paspoort had gekregen en daardoor.

Bij de engelse werd geïnterneerd maar hij was natuurlijk gewoon een joods iemand.

Maar de engelsen waren natuurlijk een één van de grootste vijanden van hitler duitsland en en dat hij dan ook nog joods is die combinatie zou je zeggen is die extra gevaarlijk.

Dat zegt u zelf ook hè dubbel vijand van van de duitsers maar daarmee dat is ook het het het hele raadselachtige en het enige wat de jong in zijn werk te zegt in deel achter dat geloof ik zegt u dat er een groep is van een iets van driehonderd engels geïnterneerden die worden afgevoerd naar naar toast.

Dat is het enige wat ik dus kan vinden.

En verder is echt je kunt niks ik de d'r is dus niets zo.

Is het gevaar niet aanwezig dat je gaat denken van ja maar het was eigenlijk helemaal niet zo slecht in die kampen.

Als je het vergelijkt met het verhaal met de verhalen van alle doden kampen waar de ook niet naartoe mocht hebben natuurlijk.

In dat kamp heel goed gaat met name dus door die warm si edu zorgden voor voor het geestelijke voor zeg maar er werd driftig met sigaretten gehandeld of wat dan ook dus als je dat vergelijkt is het natuurlijk dat is natuurlijk een heel ander verhaal.

Mmm nee allemaal al.

Soderbergh kwam in negentien vierenveertig kwam die met een torrents opname- apparaat of apparatuur kan in het kamp toe naar naar kamp.

En daar heeft deze plaat opgenomen vanwege eten uitpakken ruikt token rechts en zijn heel mooi blik kijkers hier zie je gewoon een beetje uit elkaar zonder ja maar goed dat is dat kan ik me dat is d'r zijn gewoon een paar van die platen kijk dit is natuurlijk gewoon ja dat zie het is gewoon een soort van van lak of zo en.

Op een gegeven ment gaat het dan gaat het ver gaat het gewoon dus dit is.

Een soort grammofoonplaat torrents grammofoonplaat en die heeft söder en dat was de man van de anwb die ging in negentien.

Ja dit is in juli negentien vierenveertig gingen met deze.

Een ging die platen opnemen en die in de interneringskampen kampje in het interneringskamp daar waar het dan mocht hè want daar heeft ook verhalen dat het dat het gewoon niet mocht en eh dit gebruikten die dan om.

Mensen te laten horen in de vrije wereld en die konden dan weer het werk van de warm zeer krijgsgevangenen hulp sponsoren dus het was eigenlijk gewonnen het is eigenlijk gewoon dat het niet zo van nou laten we dat doen het was echt heeft mij verteld dat het de bedoeling was om echt te laten laten horen van nou dat gebeurt en dat is ook de reden dat en.

één of twee jaar eerder wordt heel deze muziek.

Daar is even terug voordat we helemaal uit elkaar valt dat hilversum muziek.

Kijken of deze ja bijvoorbeeld deze dat het.

The turning world de suite voor piano duet die wordt dan gewoon wordt door soderbergh of door zijn voorganger geloof ik bruna janszoon is dat wordt meegenomen naar radio stockholm en daar wordt het gewoon echt uitgevoerd door mensen van ralph toekomt net zoals je dat nu.

Nog hebt op de radio waardoor het gewoon opge opgenomen ook op plaat en dit is uitgezonden in ik geloof dat dit als een drieënveertig uitgezonden december drieënveertig.

Het ongelooflijke eigenlijk dat dat dit soort bronnenmateriaal uit vierenveertig dat dat nog aanwezig is.

En het was echt een een staalkaart van van datgene wat er op dat ogenblik allemaal werd aan muziek werd gemaakt en hier dat vind ik het dat vind ik dus echt het mooiste wat we op de platen bestaan denk ik.

Dat is gewoon een live internering slagkracht spoken bij professor dölle davidson en daar gedurende zeven minuten vertelt ie.

Wat de heeft gedaan en hoe ze de hele dag doorkomen door door met entertainment bezig te zijn toneelstukken maar ook wat de warmste doet om iedereen de spurt erin te laten houden dus gewoon het heel het religieuze besef van de mensen en op die manier hebben we een authentiek beeld uit een.

Brits ze veel in in tournament camp want dat is gewoon precies zoals het ook echt is dan kan je niet omheen.

Twee in de riep gericht een pak een krijgt.

De hier.

Aan de en de korte in.

De.

En.

De.

Oh.

Nou nou een treinreis voor een paar nachten en dagen bij wanneer helemaal vuile was geen water meer enzovoort stopte de trein en daar kwam een stem uit de luidspreker en die zei.

I'm sorry heeft koffie soep breidt and tomorrow you you als dus.

Heren u moet vannacht in de trein blijven maar u krijgt nu eten mogen brengen bij u wilt u na uw nieuwe kamp gebracht nou dat was de eerste menselijke stem eerst mijnen.

Goed engels en dat werd later nog een belangrijke figuur maar leven hij hoopte.

Oberst lloyd naar het boek geeft goed we blijven leeg terrein en de nacht en 's ochtends werden wij.

Na ons nieuwe gebouw gebracht waar sluit ik het was katholieke omgeving karnemelk kruisen op de weg enzovoort en daar stonden we voor een schrikbarend groot gebouw dat was een geweest en dus een gekkenhuis geweest bakstenen gebouw met tralies.

En nou ja daar stond ons hart weer stil hoezo testen.

Hoe zou dat uitzien en jaar waar nog tien van die gekke geïnterneerden maar die werden weggevoerd werden afgemaakt natuurlijk uit niet normaal in de hitlijst goed en dan begon het leven een troost daar zo veel over te vertellen zijn mogelijk wat terug op die deze genant.

Die had dus gehoord dat ik al in het eerste zeven in muziek heb kunnen maken.

En die zei.

Meneer hiehle schuimen.

Ik ga dezer dagen.

Een grote stad hierbij wil ik u mee dan kunnen we misschien een instrument uitzoeken voor het kamp en ook met muziek november zo'n dieren die de dag om die tijd klaar staan bij het hek daar komt een mee.

Duitse soldaten vreemd weer goed dat gebeurde stond een auto.

En naast mij zat phone was de chauffeur en zo laat het we gingen naar de in het lijf is aangekomen.

Het stond op en zei luister ik moet nog een paar dingen doen blijft u rustig zitten wij gaan later naar de muziekwinkel en hij in het duitse stapte uit de deur van de wagens stond nog open.

Om haar heen vvd mensen bedrijvige toestaan kleine stad.

Ik zal ze ook hun.

Ik voel alleen maar lui kan onderduiken onmiddellijk misschien lukt het maar op één of andere manier naar één van mijn vrienden in duitsland te komen of de nederlandse.

Waartoe ik nou ik weet het niet precies het kan vijftien minuten geweest zijn tien vijftien minuten aan de twintig melissa leden en nu ging door mijn hoofd en dan zeggen zei ik tegen mezelf nee blijf maar zitten we allemaal.

Voor twee reden nummer één deze.

Is een fatsoenlijke man ze zeker geen echte hitler of vorige die en het zou in de grootste moeilijkheid komen als bekend wordt dat hij een intern neerleggen meegenomen heeft.

In het laten lopen dat kan ik eigenlijk niet doen maar nummer twee.

Het was me gelukt een school in het eerste kamp een aardig muziekleraar op te bouwen.

Misschien lukt maar er ook in een nieuw kamp misschien ben ik hier een jaar misschien vijf jaar misschien tien jaren.

Dat is mijn lot ik weet het niet maar ik blijf zitten.

Bleef zitten en ik heb dat nooit in zijn als we gingen een muziekwinkel om haar heen mensen met uitgestrekte zegt.

Een joods in uw midden staat.

Mmm mmm mmm.

Mmm.

Was in toast waar licht tot is nu pooiers en wat wij gelukkig gelukkig niet wisten.

Veertig kilometer van spits dus zoals ze uit dat er.

Onprettige dingen gebeuren maar gelukkig zoals ik zeg niet honderd procent vandaan was natuurlijk onzin te plaatsen nog vele benauwende geweest want onder de ongeveer duizend tweede kamer school was in nederland eerste zoals was zweden.

Ik weet het niet precies schudt haar maakt wel zeggen ongeveer tweehonderd joden maar daarbij tweehonderd en vijftig duizend geïnterneerden in het kamp.

En daar bleef toch altijd bleef het gevoelen zeven in onze vrolijkste ogenblikken van de musical was een groot succes.

En de joden zijn er iets doen.

Nou dat kwam dan tot een heel mooi.

Schrik toen op de zwarte lijst op de grote lijst.

Waar ook van die boek opgeschreven was is elaine william mogen het achtste is de musical de rector tenzij wordt de muzikaal leider van het kamp maar een paar maanden later staat op het bord.

De volgende geïnterneerden moeten d'r bereid bereid omhoog gaan naar een ander kamp gebracht te worden cohen levie handboek dat hele samen.

Alle joodse namen dat dan dachten we nu is het voorbij nu gaat dat gebeuren wat we uiteraard als fris ergens in ons hart was.

Je kunt dat zou het einde zijn.

April negentien tweeënveertig zeer geslaagde opvoering van de comedy night of romans met muziek van steel veel nervositeit vanwege het nieuwe kamp gesprek met de prins mooi pasen concert dood van meester meijer.

James met blaasontsteking naar de zieke afdeling bijeengeroepen vanwege lente briefkaart niet verstuurd vanwege de idiote tekst.

Voorbereiding van een populair concert met haar bereid er nieuwe compagniecommandant.

Veel geruchten over het nieuwe kamp en de desbetreffende namenlijsten hooper zegt dat de termijn achtentwintig april is de vestiging van de datum door hans h de onrust neemt toe berry vaak zeer gedeprimeerd op onze kamer op de tweeëntwintigste vertelt hij 's ochtends.

Dat de lijsten hangen met daarop mijn naam.

Een mensenmenigte op de gang voor de opgehangen lijsten grote beroering in het kamp velen praten met mij haben writer zeer verontwaardigd dat alle drie de pianiste weggaan in de namiddag worden bezwaren in ontvangst genomen weinig verandering.

's avonds telefoongesprek haben writer met hans h heftige woordenwisseling h laat zich op de lijst zetten stanford zegt dat ik weer van de lijst ben geschrapt.

De volgende dagen opruimen vakken afscheid stemming ik word rustiger en vrolijker op zondag draagt vader mccain als afscheid de hijmans aan mij op geen zondags concert meer.

U zat dus in toast op een gegeven moment zag u uw naam op een lijst staan van dit zijn de joodse mensen die moeten nu weg en de schrik sloeg om uw hart u dacht nu is het gebeurd en werd niet naar een vernietigingskamp gestuurd maar waar kwam u terecht.

Daar past een nieuw kamp dat was dicht bij torst met het geheim.

Niet ver weg en dan zit je groot spook dat was tussen vier kleine kwamen kolonie maar ongeveer driehonderd circa driehonderd geïnterneerde worden ondergebracht en waar ook weer achter prikkeldraad het allemaal joodse mensen.

Maar zoals ik uit.

Wij zijn begonnen moedig weer een cultureel op te bouwen dat was moeilijk want een heel groot gedeelte van de orkestleden bijvoorbeeld die niet zoals want die waren in het eerste kamp gebleven en nog goed maar een vriend bureau en piano first class.

Die was joods die was bij maar me aan de baan terug gebleven en het waar was geen kerkgebouw zoals in het eerste kamp dat in.

Waar ik dus zoals ik zei ook ogen speler ogen spelen waarbij de kerstdienst hadden enzovoort daar was alleen maar een kleine capsule met zo'n zo'n harmonie jean verschrikkelijk kreng eigenlijk maar goed er was niets aan essent ik probeer daar iets van te maken zo ver mogelijk.

In juli negentien vierenveertig.

Het neemt grammofoonplaten op van het kampleven haalbaarheid en laat ons in de steek zegt dat hij ziek is de dokter beweert het tegendeel spelen de hobo fantasie zonder altviool.

Verder schetst zou voor pessimist tweede deel bouwsel na de opnamen worden 's avonds voor het kamp afgespeeld instrumenten voor het eraf kan gevraagd geven onze baby gewend zet de bruine piano in de middelste kamer katsnelson tom klein sulzberger beklagen zich.

Het compromis niet mogelijk op voorstel van houston meeting van alle muzikanten en ik leg de functie van musical director neer.

Nervositeit of het kamp wordt verplaatst of niet russen in warschau schrijft.

Daar is een tantum ergo draag het op en schenk het aan ella door een broeder thomas herzien en orde al mijn composities en.

Dagelijks harmonische analyse.

In feite genoot een vorm van bescherming de hele wereld om u heen branden en u zat in het kamp eigenlijk nog wel bepaalde manier beschermd op een gegeven moment.

Absoluut dat gevoerd want het kwam natuurlijk uit het bericht in londen gebombardeerd en later kwamen ze resistenter omdat ze voor alle dingen.

Eigenlijk redelijk beschermde echt een goed gezegd maar ja het is allemaal een beetje onduidelijk in zo'n situatie grenzen zijn zoveel geruchten sombere verhalen maar inderdaad hard hun best gevoelig geboren.

Ontzettend de dingen om ons heen en bij ons ja tot nu toe niet maar misschien gebeurt bij ons ook nog iets vreselijks en dan kan dan gelukkig ook na het einde van een vierenveertig inderdaad koffers pakken we gaan weg.

De trein waar we dus te zamen zaten in een coupé voor acht.

Het verzamelpunt het echt goed maar we hadden een klein beetje een eten nog bij ons op één avond in het donker staat ons terrein stelen en verhoren van ergens vandaan zuchten en kreunen en vreselijke geluiden we proberen het raam te kijken.

Daar staat op de andere traject stond goederentrein met open goederenwagons.

En kwamen stemmen en zo nou hier in deze wagon liggen drie doden anders stervend wij zijn verhongeren wij hebben het smeer kinderen zijn platgedrukt.

Wat is dan ja un wij komen van een kamp en een julie julie hebben het goed met probeert iets te eten en zo ie een sigaret die dss die daar heel veel.

En ja en een jullie zijn engelse nou wij zijn stervende hier zoals gezegd zoons doden liggen hier in niet waar naartoe welkom in een polis kramp.

Ontzettend ontzettend ontzettend en we hebben heen te gooien maar zoals gezegd ss dreigde begon in de lucht te schieten.

En de ons coupé.

Niemand hoeft er maar iets te zeggen en langzaam reed de trein verder noemen te begrijpen wat in mij omging ik had net zo goed in die trein kunnen zitten.

Voor jood als ik niet alles sokken lopen was was dat mijn lotsgemeenschap geweest nou juist was van auschwitz waarschijnlijk naar dachau en pas in voor de armen.

De treurigste benauwend ze uren in mijn leven om daar confronteert te worden met iets wat ook eigenlijk mijn eigen lot had kunnen zijn dat dat.

Dat moment dat vreselijke moment die die zwarte nacht die u heeft meegemaakt dat u die andere trein zag staan de andere richting op heeft u niet gevoel gehad van ja wie weet is dat ook wel ons lot.

Toen zijn ze op en misschien ook in zo'n zo'n kamp zoals de terecht zouden komen dat ze ik was dat natuurlijk absoluut niet alleen bij mij was ik er vaak aan zegt een innerlijke stem.

Ja als het levende anders had willen behandelen en was ik aan een aan de trein geweest.

Maar nee je bent met die engels paspoort je ben hier en.

Het zou niet zo een eind zou niet zijn dat ze toch daar in zo'n situatie terecht komt een natuurlijk weer geen overtuiging dat ze alleen maar zo'n in een gevoel zo'n in alle binnenste.

Het zou het zou niet gebeuren maar ja zeker zijn van kolen want ik wil natuurlijk ook met die paar joodse mensen in ons coupé natuurlijk gesproken ja.

Velen uit de tranen in de ogen van stedenbouw.

Iedereen had zoiets van ja dat was de keiharde confrontatie met de donkere wolk die je eigenlijk altijd wel boven je wist hangen.

Ja omdat we van dit soort kampen niets af is en we iets van van van gaskamers en zo niets wisten we niet we verschil verschrikkelijke dingen gebeuren maar ja dat kon allemaal niet zo erg zijn misschien een beetje een en een dicht bij elkaar moeten we in slaap we zaden moeten en zo.

Ideeën niet prettig maar nog niet wat het werkelijk was dat daarom is een confrontatie die die ons duidelijk maken.

Vrijdag zesentwintig januari negentien vijfenveertig zwickau blauw en gebombardeerd station hof ontbijt om drie uur 's ochtends koffiesurrogaat niet genoeg voor allemaal.

Zaterdag zevenentwintig januari negentien vijfenveertig scheermes snel buiten op de treeplank van de wagon daarna eindeloos wachten reagans burke 's nachts treinen met mannen uit auschwitz naar dachau tegenover ons zeker honderdvijftig tot tweehonderd in open veewagons.

Al vier dagen onderweg zonder eten zestig onderweg gestorven twee liggen dood in de wagon.

Uitgestrekte handen jammerend gedrang onze mensen gooien brood en sigaretten naar buiten s s bewakers halen het weg het geheel als een tafereel uit dante.

Het zou nu gaan we het kasteel binnen gaan we nu via het zoetere gaan.

Ja dat is een hele middag zien treden.

En dat op uw leeftijd ja.

Hier stond een hele mooie vleugel en daar kwam de leerlingen wacht een uitzicht overal ja.

Verdiepen met de leslokalen alle kant en ook uit het met veel mooi uitzicht wat was uw kamer is hoge moeten nog in in.

Van nou gezeten keer omtrent vier.

Nou u zei wel op uw kamer appartement ga ik doen.

Kunt u is beschrijven als u hier om u heen kijkt wat vooruitzicht u heeft.

Het kan niet mooier gewoon uit zich voor nederlandse landschap houdt dan is de vierde mooi arm moesten nederlandse zaanstad ze kijkt uit op de zomer natuurlijk kromme rijn en de kijkers op die langs de rijn en het is gewoon een vreedzame.

Heerlijke nederlandse landschap en ik heb dus die drie grote ramen maar torenkamer in een week tijd van het jaar wijken uren voor de dag het is nacht de sterren door die ramen te bekijken of die zon hier te voelen in de kamer dat is zoiets.

U niks dat ik alleen maar werd ik ook weer mijn leven ik ben uit dankbaar hebt u al gehoord ook weer dankbaar dat ik hier veertig jaar mocht zijn.

Denkt u als u hier zo naar buiten kijkt werkelijk super vredige landschap ziet denkt u dat er dan zo'n oorlog hier nog ooit kan plaatsvinden.

Ja kijk eens wat daar in joegoslavie gebeurt is in die eeuwige strijd in ierland in afrika waar je om me heen kijkt dan zeg ik ik kan bewonderen hebben ze zegt is pacifisme eigenlijk als ik.

Terugkijkend die eeuwen.

Het is uit uit uit uit uit uit de oorlog geweest kleinere maat in grotere maten en blijkbaar is dat de mensheid meegegeven om vijandig tegenover elkaar te staan maar dat een onze dreigt nu waar waren zegt.

De van opheldering enzovoort en nadenken filosoof leven.

Nou ik denk dat dat het niet op één tragedie naar de andere gebeurt gebeurt natuurlijk natuurrampen en nu weer met met aardbevingen en zo daar gebeurt uit genoeg zonder de mens is er genoeg ellende daarin maar om daar nog uit mensen zeggen.

Verdere ellende de weg te brengen en dan ja ik moet zeggen sorry.

Tot de religie die ene zegt theater moest christenen nadelen zijn van de christelijke en katholieke en dat is toch een waanzinnig ik kan het niet anders zien dan ze een vreselijke waanzin dat mensen hoe lang leven zeventig tachtig negentig ja en dan is het voorbij dan komt.

Is dat een aantal leven is nog niemand iemand teruggekomen uit de hemel die werkelijk te zeggen wat hij is dus het is niet waarschijnlijk afgelopen toen moet proberen hier het allerbeste van je leven te maken ieder uur zien voor vullen maar wachten om me heen gebeurt.

Het dat dat mensen elkaar aandoen dat is erger dan dieren.

En wat daar gebeurt dat zie ik natuurlijk door de televisie kranten lezen niet meer mijn ogen zijn ook niet meer goed genoeg maar ik heb ik koud genoeg meeleven in nederlandse en duitse.

Wat er en de wereld gebeurt dan neem ik zeer deel aan en ik vind het schokkend en treurig treurig dat de mensen niets iets beters van hun leven dat u een cadeau gegeven is.

Te maken.

Tot zover damokles met muzikaal paspoort dit programma is gemaakt door kees wieringa redactie bart gerard dagboekfragmenten voorgelezen door gezelle vechter u kunt een cassette van deze uitzending bestellen voor twaalf gulden vijftig die u na ontvangst betaald.

U moet schrijven naar de karel cassette service postbus drieëntwintigduizend twaalf nul twee.

A in hilversum vermeld waar de een telefoonnummer uiteraard de datum van uitzending vandaag is het vijf oktober negentien negenennegentig en de titel van vandaag was muzikaal paspoort zodadelijk na het nieuws van één uur is de kro bij terug in het programma niemandsland.

Ah.

één uur het en hoe s radionieuws een crisisteam van het hoogheemraadschap delfland blijft vannacht in het westland paraat maar de toestand wordt na de wateroverlast van de afgelopen dag stabiel genoemd op sommige plaatsen zijn wel extra pompen neergezet om het waterpeil te beheersen.

De ambtenaren van het ministerie van justitie kunnen de komende dag weer aan het werk.

Het ministerie in den haag werd de afgelopen ochtend ontruimd nadat de kelderverdieping was.

Ondergelopen.