Damokles

Zes.

Vanochtend werd ik wakker.

Midden in een nachtmerrie waarin ik.

Ik dacht dat ik een snor had ik heb helemaal geen honger maar zo werkt de portretten van de leider hier.

Van het regime ooit merk trouwens de telefoon die gaat dan loop ik nu heen.

Er ook.

Zoals zo vaak gaat de telefoon wordt er niet niet beantwoord.

Tussen de grijstinten van baan en in het verdwijnend contrast van de late schemering zoekt waar duizend zelfportret gevangen in beeld en geluid.

Damokles een fotoreportage op de radio een nieuwslicht op mensen en gebeurtenissen deze week nucleaire winterscenario.

Nederlandse speelt de komende weken op het babylon festival in irak dat is vreemd want sinds irak in negentien negentig koeweit binnenviel is in het militaire en economische boycot tegen dat land van saddam hoessein van kracht het ministerie van buitenlandse zaken regelen dan ook hun reiskosten te betalen.

één van die nederlandse musici is de pianist kees wieringa.

En helemaal had ik vlak voor de uitzending in bagdad aan de telefoon nou is rechtstreeks vliegen naar irak niet mogelijk dus vroeg ik hem hoe hij eigenlijk in bagdad is gekomen.

We zijn met de bus gekomen bus vanaf aan en door de woestijn naar bagdad lange tocht van ongeveer twintig uur.

Een feit is dat er een militaire en economische boycot tegen irak van kracht is en desondanks bent u gegaan.

Ja ook wij vinden is geen culturele boycot bij wij vinden dat wij met het cultureel statement een muzikaal statement ten eerste.

We wensen kunnen steunen die het hier ongelooflijk moeilijk hebben en ten tweede hopen wij dat wij met een bepaalde uitstraling met onze muziek.

De ja het volk hier een een een een bepaalde boodschap kunnen brengen een boodschap voor het paar in.

Je kunt het misschien vergelijken met een iraakse dichter die een zinnetje heeft gezegd mijn wereld is de hoed en de route stonden de iraakse luid en je kunt met muziek politiek uitstijgen.

Een enorme beklemming dat is het voornaamste.

Ik denk dat ik nu ook muziek als die van sjostakovitsj en zo nog nog wat beter kan begrijpen het het voornaamste is dat je niemand kunt vertrouwen de lessen die meegenomen uit nederland en dat.

Iedereen een dubbelrol speelt denkt met ze zelf ook niet weten raden naar de naar hun bodem licht zegt waarna de dubbele bodems ophouden een dat is een heel beklemmend.

Voelen en was de laatste twee dagen ben ik daar een beetje los van komen en gaan we daar ook ja je kan ook geeft ook grapjes over gemaakt.

Je hebt u het idee dat je afgeluisterd wordt en 't is één keer gebeurd dat we dat ik 's ochtends opstond en zei ja nu hoop ik toch dat ik die nu service kan bereiken drie minuten later werd opgebeld.

Heeft u nog was wie die je die je moet laten doen.

Dat is natuurlijk waarschijnlijk toeval maar ja dan begin je natuurlijk allerlei dr te roepen tegen die mensen hier begint de koude kip met champagne te bestellen.

De begon het op het laatst een beetje ratificeren.

Maar dat gevoel van beklemming dat zal ik zeker mee naar huis nemen.

Sta je op het balkon van mijn hotel in bagdad.

En overdenk de dag van vandaag vanochtend een bezoek gebracht aan het conservatorium daar heb ik gewerkt met een aantal pianisten.

En begin mei af te vragen de dubbelrol die een aantal musici spelen hier wat opvallend is dat in de nederlandse groep.

één iraakse musici zich lijkt te infiltreren in de groep en wel op zon manier dat ie komt er nu bij alle discussies bij alle besprekingen aanwezig is.

En z'n oren op steeltjes lijkt te hebben nu is het zo dat.

Na zo'n elf dagen verblijf hier we allemaal zoiets krijgen en een bepaald paranoia gevoel niemand is meer te vertrouwen alles is verdacht.

Dat slingert je heen en weer als een pingpongbal tussen de aardige ontmoetingen die je meemaakt en aan en aan de andere kant is eigenlijk weer iedereen verdacht hoe is dat mogelijk in zo'n.

Het land.

Ik kijk hier over de oever van de tigris zie je bootje overkomen en ik zie voor mij een aantal bruggen die inmiddels allemaal herbouwd zijn die in eenennegentig tijdens de golfoorlog allemaal verwoest zijn geweest.

Het is warm zeewater.

Boris.

We zitten hier nu een feestje kun jij jij bent hier als filmer dus ik neem aan dat je je ook met een filmisch oog kijkt rondkijkt.

We zijn in een ruimte die ongeveer zeven bij zeven oppervlakte en ongeveer vijf metershoog.

Met pilaren denkt dat het uit het begin van deze eeuw is de kalk komt bijna van de muren.

Na een steun in aantal frescos op de muur de schilder die scènes uit duizend één nacht vrij kleurrijke frescos uit de scènes van duizend één nacht dus.

De raad is gevuld met alleen maar mannen dat andere enkele mannen aan het biljart te zijn.

En andere mannen zijn aan de triktrak er verder andere personen die alleen maar zitten of aan het praten zijn met elkaar gaat kunnen ze hier in arabië zeer goed.

Je weet dat de mensen hier kunnen ontzettend lang te en je weet is absoluut ik weet niet waar het over gaat met ze gaat maar door en waarschijnlijk zijn het andere dingen die onbelangrijk zijn hoewel het leven hier.

Zo intens is voor iedereen niet alleen voor degenen die het één keer meemaakt en zoekt maar ook voor de arabieren.

De is het een hel en ik neem aan dat we veel dingen die hier besproken worden te maken hebben met de één of andere die je kan doen om weer dat stukje verkopen te krijgen of waar misschien je het brood betere kwaliteit brood kan vinden of.

Ook verhalen van mensen die verdwenen zijn en mensen die vier misschien naar het buitenland geweest zijn en alle mogelijke verlammingen die gemaakt worden om hier te ontsnappen buiten is nog een terrasje dat is nu helemaal leeg omdat het minder in de zon staat.

De ruimtes belicht door nederland dat is hier overal het geval altijd nederland nederland nederland en de beroemde ventilatoren die voor een.

Veel meer natuurlijk interessant zijn omdat zij beweging geeft de sfeer is hier een licht geanimeerd.

Maar zonder enige ontwikkeling mensen zitten hier gewoon waarschijnlijk op deze manier net zo goed om elf uur 's morgens als ook om elf uur 's avonds ik denk niet dat de een evenement is in het leven van de meeste mensen hier dat noemenswaardig is behalve dan een iedereen druk bezig is met het overleven.

Ik bedoel ik ben ervan overtuigd dat iedere persoon die hier is een ontzettende een ontzettend verhaal heeft echt ik denk dat iedere iedere persoon hier wel een figuur van een roman zou kunnen zijn.

Hij vroeg een ophalen.

In de wet kan de you kanpur repressie.

Ik ben vaak in de gevangenis gezet maar daar kun je doorgaan met denken maar je kunt het persoon wel gevangen nemen maar niet gedachten en er is geen enkele kracht aan het hele universum die het denken kan stoppen zelfs niet in de gevangenis.

Gedachten zijn altijd vrij denken is menselijk denken is als dromen het is niet moeilijk te denken te dromen zelfs niet in de gevangenis of in deze hel en daarom ben ik nooit bang.

De drie e in.

Het is hier één grote tragedie het is een kanker die zich zo ver heeft ontwikkeld dat het niet meer te controleren en er is uitgezaaid over het hele lichaam uit het hele land vroeger was het anders we hebben een rijke historie met de en de romeinen.

En aan deze president de oplossing is nog niet in zicht is niet de schuld van één man het is de verantwoordelijkheid van de hele maatschappij.

Write like the way tit zaten drie.

Ik wil het gedicht voorlezen van de laatste grote iraakse dichter sjaak waar ik kende hem goed zaten vaak samen te drinken in het café waar hij is vermoord.

En vormen in zijn en.

Hij liet de informant aan ik ben met jullie zeggen de verschoppeling de schoenpoetser die de schoenen van de macht hebben opgelegd degene die zijn bloed aan het regime verkopen.

Het blad en ik ben de kraaien die eet van het lijk mijn hart is verrot de vleugels van de vlieg zijn schoner en warmer dan mijn handen zoals ze altijd al zegt ik ben de.

Wordt maar ik heb mijn ogen nog als ze jouw stappen volgen met mijn ogen lezen jouw gezicht een volgen jouw bewegingen zijn als de gesneden is.

In jouw doodskleed.

Maar tussen jou en mijn ogen als een krant worden en jij denkt hij ziet mij niet aan bloed zit jou wel waarom lezen die krant en kijken ze nog steeds aan ooit zullen ze weten die goed is en wie fout.

In bij de.

Met die zij aan een monument in de wet die.

Hoe zal ik die zou dat wel.

De kin.

In het van.

Het is een gezongen gedicht van mulisch chakra jaap die in negentien zesenvijftig naar koeweit is gegaan drukte gevoel uit van iemand die gevraagd wordt terug te komen naar irak waar dat niet kan zolang het daar zo slecht gaat dit lied kan op het conservatorium niet gezongen worden als de leraren zouden horen wat je doodgeschoten.

Of die.

Oh yes we.

En.

Al mansour.

Ik zit hier met job ter haar in een taxi we rijden nu van het conservatorium naar het hotel terug en job die beschrijft nu even het één en ander wat die ze om zich heen ziet.

Ik zie een portret van de grote leider.

En je ziet ze hier in alle soorten en maten en sommige zijn erg grappig hier zie ik bijvoorbeeld eentje waarbij die een grote schaal net zo te zien aarde aankomt dragen en er is er eentje waar die verkleed is als vrouw justitia.

In z'n eentje waarbij die aan de telefoon zit een weet niet waar dat op slaat naar.

Je ziet hier in allerlei soorten heb je 'm al gezien met een cello in z'n hand dat nog net niet maar het zou me niet verbazen als het terwijl als die wel met een in de muzikale context genoemd zou worden met een wel te verstaan dat zal nog wel een zijn ja.

Behoorlijk grimmig toen wij eergisteren terugkwamen van van ons concert toen was de straat bij ons festival bij bij ons hotel dat is een buurt waar veel regeringsgebouwen zijn die was afgesloten voor bij het hotel daar kun je niet meer door en dat was met spijker hekken.

De op de grond en zo daar was geen doorkomen meer aan dan word je opeens weer geconfronteerd met de met de politiestaat ja dat is ook een keer gebeurd toen toen iemand een foto probeert wilde gaan maken van de brug gelukkig hebben we ervan weten te weerhouden maar meteen dan zullen een politieauto die stopte voor ons kwamen met de bus in.

De camera camera camera.

Toen hebben we hemel en aarde moeten bewegen moest ervan te overtuigen dat dat er geen fouten worden genomen en door liet zeitoun van als ze niet waren gestopt dat is misschien wat geschoten.

Zeshonderdvijftig vijfhonderd goed.

Jij noemde net toen reed wie wie is dat.

Dat is de luitspeler spelen met wie wij hier hebben samengewerkt en die ons ook heeft begeleid en heeft een compositie geschreven dat was heel leuk die.

Voor oet viool een altviool en cello die deels een improvisatie is voor hem en is een stuk waarin hij soleert en het is een heel aangrijpend stuk het is heel heel triest de irakezen die.

Niet weten van een stuk die daarover spreekt die zich ook ja dat was een heel triest stuk en hij heeft ook gezegd dat het gaat over de dramatische situatie van irak en en zijn gedachtes over de oorzaak daarvan hij is bijna continu.

Bij onze groep als muzikant neem ik aan maar.

Het is wel opvallend dat ie d'r zo keurig uitziet en ja we we hebben het daarnet over gehad we kunnen zelf worden we zo langs want paranoia en gaan in de groep allerlei verhalen van dat hij ons in feite ook in de gaten houdt.

Ik denk wel dat die gehoord zal worden.

Mmm mmm.

Mmm.

Mmm.

Mmm.

Mmm.

Nee.

Dus ik zit hier op een hotelkamer te wachten op een afspraak met een ober uit het hotel.

Die zijn verhaal kwijt wil is in in in een grote pan is die naar mij toegekomen kan ik alsjeblieft met je praten.

Ik zal 't zal wel zien maar wat ook dus blijkt is dat er steeds meer mensen naar ons toekomen.

Ze nemen ons steeds mij in vertrouwen en op een gegeven moment blijkt bijna iedereen die je tegenkomt zijn eigen gruwelijke verhaal te hebben.

Het maakt het verblijf hier steeds zwarter.

In negentien negentig heb ik dienst geweigerd omdat ik geen zin had tegen koeweit te vechten.

Ik heb me toen thuis verstopt ik kreeg een vals paspoort van een vriend ik heb alles verandert met naam m'n werk dan adres en mijn leeftijd.

Ik kan er met niemand over praten ik kan ook niet meer slapen ik bij m'n naam kwijt en mijn familie wordt verhoord het probleem is dat je nooit iets kunt zeggen.

Is het bijvoorbeeld in het openbaar televisie te kijken en je maakt een opmerking.

Dat je het ergens niet mee eens bent dan is de kans groot dat het door veiligheidsagenten genoteerd wordt soms wat je dan een uur later al van huis gehaald voor ondervraging.

Een tijdje terug ben ik opgepakt voor iets kleins toen hebben ze me twee dagen aan hun handen opgehangen is hier absoluut geen vrijheid als iemand zegt dat die vrij is in irak en is hij een leugenaar en niemand is er blij mee.

En wat kunnen we doen het is hier net als onder hitler of mussolini.

Want.

Op maandag vijfentwintig september de eerste repetities zijn geweest met de iraakse musici.

En wat is er mooier dan buiten politiek buiten taal buiten gedragsregels.

Muziek te maken.

Het was voor sommigen wel eventjes slikken zeker voor sommige iraakse muziek we hebben onder andere een vrije improvisatie uitgeprobeerd met een ûdspeler nederlandse bassist en een nederlandse en die combinatie.

Die heeft een bepaald curiosum in zich de ûdspeler kan geluiden maken als alsof het rijk koeler is de bassist laat zijn bas huilen.

Ik speel in de piano eigenlijk alleen maar op direct op de snaren zonder de toetsen te gebruiken we gaan dit op het tweede concert werd babylon festival in werkelijkheid uitvoeren en de iraakse.

Moet speler heeft zeer veel moeite mee omdat die het eigenlijk niet mag van zijn leraar spelen zonder regels spelen zonder afspraken en dan ook nog eens spelen zonder bladmuziek hij heeft gevraagd.

Of hij wel een lessenaar voor kan zetten met het nep bladmuziek alleen maar om de mensen in irak niet het idee te geven dat hij zonder muziek zonder regels speelt natuurlijk vinden wij niet goed.

En.

Het is een hele bijzondere ervaring muziek te maken in deze krankzinnige stad.

En met als enige uitgangspunt wat je op dat moment voelt.

Ja ik ben benieuwd of het gaat lukken en.

Ja.

En.

Mmm mmm mmm.

Mmm.

Mmm ik ga zo direct post nuclear winterscenario spelen van jacob ter veldhuis en dat heb ik.

Een speciaal gekozen om juist hier te spelen het is namelijk schreven naar aanleiding van de tweede golfoorlog en.

Die die componist jacob ter veldhuis nederlandse componist die heeft het geschreven als een soort reactie toch op hoe absurd die oorlog wel niet was.

We weten allemaal dat de redenen waarom die oorlog gestart is misschien wel heel triviaal is amerika daar belang bij had met deze oorlog en die koppositie die wat is er mooier dan op deze compositie juist hier uit te voeren.

Ik hoop ook dat de de bevolking hier.

Iets van zal voelen van de dramatiek die in deze composities is want die het ziet zit er heel duidelijk in en en de interpretatie die te ag zal proberen te geven die moet die beladenheid over kunnen brengen vind ik.

Graden.

De van jacob ter veldhuis de special woorden.

De post nucleair winterse nakijken it.

Hoe heet het.

Mmm.

Mmm.

Mmm.

Mmm.

Mmm.

Mmm.

En.

Mmm.

Mmm.

Ja.

Mmm mmm mmm.

Mmm.

Mmm.

Mmm is wat wanneer is haast en jo twee.

Of.

De piano de key is men bij meer de oude of feelings de ver.

Mevrouw het.

Het is een soort hier met.

Mmm.

En die voor en haar.

Maar.

Mmm.

En.

Mmm.

Mmm.

Vanochtend is er iets ongelooflijks ik heb een bezoek gebracht aan een studentencafé waar de rolling stones werden gedraaid en na een tijdje kwam er een redelijk beschaafd uitziende mannen meer toe.

En hij vroeg aan mij touch my head touch my waarop ik verbaasd reageren waarom wij.

Hij bukte zich pakte mijn hand en legde mijn hand op zijn hoofd wat ik toen voelde.

Voelt het namelijk helemaal niet die man had geen schedel meer ik voelde een het leek alsof het een plastic zakje was met water.

Dit is zo symbolisch voor de maatschappij hier.

De maatschappij waar de schedel vanaf schaadt de mensen hebben geen veiligheid meer.

Het is deze man is waarschijnlijk een oorlogsslachtoffer van de laatste golfoorlog die loopt hier dus al vier jaar lang mee rond zijn ogen die spraken zo'n paniek hij vroeg aan mij helpt mee helpt niet.

Maar ja wat kan je doen.

De verslagenheid bij dit soort mensen is zo groot en op een gegeven moment kwamen d'r veiligheidsagenten in die kringen iedereen controleren in het café het enige wat je kan doen is om die man niet nog verder in problemen te brengen om weg te gaan.

Maar.

Dit is met geen pen te beschrijven en ik zal het nooit meer vergeten.

Ik kom hier aangereden te worden.

We hebben net een eigenlijk een hele leuke middag op een markt voor had het vreselijk aardige mensen waarbij.

De arabische gastvrijheid enorm ervaart en aan het eind van de middag stappen we in de taxi waarin we nu zitten vlak voordat we instappen spuugt een bedelaar midden in m'n gezicht.

En 't was een man op krukken en waarschijnlijk een.

Een oorlogsslachtoffer ja dat confronteert je eigenlijk meteen weer met de realiteit dat contrast van de de de gastvrijheid en dat zij ons westerlingen ervaren als de vijand.

En.

Het is het gevoel van zwart en wit wat niet even vrolijk stemt en wat eigenlijk ook zo vermoeiend maakt het verblijf hier met zijn tropen dagen om het zo te zeggen.

Verder is opgevallen.

Ik heb een paar keer gezien op de markt hier dat er kapotte lampen gloeilampen worden verkocht ik heb dat eerder al gezien in rusland.

En het schijnt meer in bureaucratische staat ervoor te komen wat blijkt nu want wat heb je aan een kapotte gloeilamp.

De verklaring is als volgt mensen kopen kapotte gloeilampen voor heel weinig geld die reizen bij de baas of op het kantoor.

Verwisselen ze die met de goede gloeilampen en de goeie.

Gloeilampen nemen ze mee naar huis zo kan nooit.

Iemand zien dat die land gestolen is de lamp op het kantoor is gewoon kapotgegaan het zegt wel wat over de absurditeit van het systeem meer.

Midden in een nachtmerrie waarin ik.

Dacht dat ik een snor had ik heb helemaal geen snor maar zo werkt de portretten van de leider hier van het regime blijkbaar onbewust op mij in dat ik zelf gaan denken dat ik een snor heb.

Het is een gruwelijke wereld hier.

Zo eric zitten hier nu vlak voor het vertrek het hotel zitten hier nog wat wat denk je nu.

Ja ik ben heel erg zeker en en.

Ik heb heel kippenvel in een beetje huilerig voel ik me.

Want met je verzwakt laat maar zeggen dat het zo voel ik me door al die indrukken die ik hier heb opgedaan niet zozeer van aan te weinig feiten maar gewoon het het heeft me.

Bijzonder geraakte meer te zijn en ik wil absoluut terugkomen en niet om muziek te maken want ik heb het idee dat dat wel het het juist communicatiemiddel is om hier naartoe te gaan.

Een goeie reden om hier te zijn want de muziek is voor de irakezen vooral hun eigen een goeie uitlaatklep en de muziek is een uitlaatklep maar wat er daar achter ze allemaal zit aan een ellende dat die mensen hebben ontzettend veel.

Behoefte aan contact met de andere een iets van buiten hun eigen land met mensen van hun eigen land en ik geloof dat ik daar absoluut aan bijgedragen om om iets kunnen betekenen voor die mensen.

Zie je tegen de terugreis op nou eigenlijk niet want de heenreis was natuurlijk een soort spanning die anders niet wist waar hij toch zal gaan en we omdat we heel veel gediscussieerd hebben onderling of het nou goed of slecht was om hier naartoe te gaan.

Dus je had hele ambivalente gevoelens maar nu ga ik eigenlijk alleen maar terug naar het ik denk dat het eerder een shock is er na een week terug te komen in een zo'n rijk.

Een man waar als ze weer glimt en nu toelacht worden veel dollars weet je wel in de ik heb ik heb wel ik ga wat terug op school omdat ik weet waar ik naartoe ga.

Ik zit hier nu met job op het laatste laatste halfuur in het hotel job ter haar en op het allerlaatste moment proberen nog wat eten binnen te krijgen voor de gigantisch lange busreis die voor de boeg het.

Ja inderdaad er niet alleen dat maar ook probeer ik een paar broodjes achterover te drukken rond dit is morgen het is vandaag ook de vrijdag de vrijdag en zal waarschijnlijk moeilijk zijn om eten te kopen en nu in ieder geval een paar vieze taaie broodjes af en toe een beetje op de.

Ja ja dat kan ik wel zeggen dat d weg was eigenlijk tamelijk vreselijk.

En kunnen terugweg verwacht ik niet dat het veel beter is dan zijn we hebben we allemaal mooie papieren waarop staat dat van de delegatie zei van de nederlandse delegatie voor het festival waar op de heenweg bleek dat er ook niet helemaal de gewenste indruk te maken willen het überhaupt bekend was dat het.

Het festival waren en denk tot aan de grens toch weer behoorlijk.

Hoe lang zal duren dingen noemen die problemen waren.

één van de dingen is dat een aidstest zouden moeten hebben en doorgaan.

En dat moet in principe iedereen die je naar irak komt en het wisselgeld bakkerij want de uitslag daar waar het volgens mij niks mee weg daar naartoe zou een enorme administratie omdat andere bij te houden en ziet er heel primitief uit ons dorp uit één van de redenen dat dat natuurlijk niet wilde want ja maar net geloven dat die naalden allemaal keurige.

Ons met zijn en zo het is nogal een administratieve toestand geweest om te verhinderen dat wij die aidstest moest ondergaan en dat is uiteindelijk gelukt in principe namelijk niemand die bij het festival wordt zo'n aidstest ondergaan waren.

Zo makkelijk als het nou ook weer niet ze willen gewoon graag die vijftig dollar per persoon verdienen die.

Die dat kost die heeft ook nog een keer zelf betalen natuurlijk.

Ja toen ik hier naartoe kwam een gezonde hollandse knul.

Nu ben ik een beetje anders ga je en weet ik echt absoluut niet wat ik gisteren en vandaag heb gegeten dus ik ben benieuwd.

Ik heb wel het gevoel dat ik het tot mijn land ata maar stel je voor voordat je dat je tweeëntwintig uur lang door naar de moet in zo'n in zo'n bus door met je pakken.

De bus is er nog niet maar kan misschien wel een paar uur duren dit gebeurt ligt altijd met mij echt allerlaatste.

Het komt door die gewoon een fucking trommel in.

In in gepropt vuile onderbroeken baten zodat ze als je bij de grens en ze willen duidelijk maken dat ik dan nog een kleine kans is dat het weer dicht doen.

Alle bij wijze van spreken in de lucht.

Dat is want op de heenweg had ik zo ontzettend.

Te doen met die met die jongens die daar.

De passagiers buitengrens moeten helpen met de koffers en ik had het gevoel dat ze eigenlijk alleen maar van die tapes leefde die ze niet krijgen eigenlijk.

En de concertvorm ontzettende arme jongens eigenlijk het enige.

Ja ik heb hier ook wel aan mogen zien we ben gisteren in wat zijstraatjes en achterbuurten achtige dingen geweest en dat is dan zo'n verschil met toch al de armoedige omstandigheden hier maar dan is het nog een graadje erger.

Waar die grens vond ik het echt heel heel erg zielig dus ik ga alles wat ik over heb die jongens slijpen kruisje.

Ja dat is het wel erg legt niet uit.

Het is nu twee oktober 's avonds laat staan hier op de grens van irak en jordanië.

Midden in de woestijn en als je kijkt in de verte dan zie je irak nog liggen wat denk je dan ik ben blij dat ik aan deze kant van de grens ben.

Je ziet de oranje- lichte in de verte glinsteren en dat gevoel is een gevoel van angst en het gevoel van.

Een ontzettende hoop moeten dramas moeten zich daar afgespeeld hebben van mensen die ooit tegen de grens over wilde gaan en gepakt zijn voor één of andere reden en d'r is altijd wel een reden voor hen.

Een deze krant.

Voel je meteen de serven gevoel van vrijheid worden het hier niet helemaal vrij is maar in ieder geval weet je dat je hier de mogelijkheid hebt om als er een probleem is om daarover te kunnen spreken en dat er bepaalde regels zijn waaraan je je kan houden.

Dat is in irak absoluut niet het geval is totale wetteloosheid in feite je bent helemaal overgeleverd aan de aan aan de autoriteiten.

Je hebt geen enkele civielrecht en dat maakt het zo benauwd daar te zijn.

En de jordaanse grens zitten we nu te wachten op onze paspoorten en we hebben.

Nog niet de portretten van irak verlaten of zien hier hele andere portretten.

Ja dit is het surreële is is hier heel dichtbij de kunnen opeens weer vrijuit praten.

Er zijn hier volledig vrij praten dat nog een moment gedacht om het het het speldje van staande moet zijn op de grens aan te doen om een misschien makkelijker doorheen te komen.

Toen ik het op mijn borst had geprikt toen branden toch behoorlijk intensief en weggenomen want ik denk dat je niet te ver gaan in dit soort van dingen.

Waarom waarom zou die grens hier zo langdurig zitten hier toch al weer een klassiek.

Ieder paspoort wordt gekopieerd de wordt er geschreven met de hand geboorteplaats wanneer het paspoort is uitgegeven nummer van het paspoort nationaliteit visum nummer enzovoort nou dat kan je voorstellen doet.

Vijf minuten hier zitten mensen misschien wel een stuk of vijftig mensen.

Te wachten dus vijf keer vijftig minuten dat veel vijftig keer vijf minuten.

Kan je wel uitrekenen ongeveer hoe lang het gaat duren en dan heb je natuurlijk ook dat hier zitten dus twee mannetjes achter een loket.

En dan heb je nog tien mannetjes die door me heen rennen en die allemaal aan het spreken zijn en het is heel inefficiënt.

Als het het loket voor de foreigners is.

Daar zit niemand niemand nee wij zijn intussen al langzaam ingeburgerd.

Maar het is eigenlijk wel een verbazingwekkend zitten hier misschien veertig mensen te wachten als je bedenkt dat dit de enige grensovergang is naar irak.

Dan zijn de ontzettend weinig mensen die hier de grens overgaan is de enige navelstrengen denkt van we moeten ophouden want wordt erover gediscussieerd over dit interview.

Ja.

Mmm.

Inmiddels op jordaans grondgebied aanbeland.

Er zitten nog steeds midden in de woestijn nog steeds de weg van bagdad naar amman en bij een cafeetje zijn we even gestopt het wordt verder.

Bevolkt door wat de bedoeïnen wat opvalt is de enorme levendige sfeer in de middle of nowhere.

En.

Het is een vreemd gevoel al die.

Moeite te hebben gedaan om hier weer terug te komen die lange weg veertien uur busrit achter de rug en we moeten nog minstens zes uur het is midden in de nacht.

Af en toe komt er een vrachtwagen langs meestal tankautos die de olie.

Naar de van.

Irak naar jordanië transporteren de bus toetert met als teken dat we weg moeten.

Het is koud in de woestijn dacht is zeer.

Damokles werd deze week gemaakt door kees wieringa techniek hebben de teksten hans wijnand redactie christof van basten batenburg.

U kunt een cassette van deze uitzending bestellen door vijftien gulden over te maken op gironummer drie twee twee twee.

één nul nul giro drie twee twee twee één nul nul ter attentie van karels cassette service in weert u moet daarbij de datum van de uitzending vermelden en dat is achtentwintig november zodadelijk na het nieuws van één uur is de kro weer bij u terug met niemandsland.