Damokles

Even na middernacht welkom bij de kro via radio één en twee.

Ik denk niet dat je d'r echt aan aan aanwendt denken van jeetje hoe is het mogelijk en als je ziet hoe die kinderen je aankijken met met met die grote bruine ogen van alsjeblieft ik heb honger denk je van jonge jonge wat is het toch ontzettend slecht verdeeld in de wereld.

En dat maakt het ook wel.

Heel erg gek dat je ziet dat je zelf dan in je in je in je compounds ziet en je krijgt je eten uit een rogie in blik en jij niet eens alles op omdat je al genoeg hebt en je realiseert je dat dat vijftig meter verderop die mensen met één maaltijd per dag met hoe blijf wel een beetje een beetje scheef en daar heb ik soms wel moeite mee.

Word je anders word ik tot op zekere hoogte.

Jawel alhoewel ik me ook realiseren dat ik wist aan en baseert op een westerse manier gehecht ken ik heb thuis naar huis jij me en m'n spulletjes en dat is prettig om te weten dat ik dat heb als ik als ik terugkom.

Tussen de grijstinten van baan en in het verdwijnend contrast van de late schemering zoekt dierbaar daar is een zelfportret gevangen in beeld en geluid.

Damokles reportage op de radio gemaakt door aan de slag in afrika.

Van ms hè is the mother and child healthcare care voor kinderen en moeder kinderen beneden vijf jaar en zwangere vrouwen.

Die problemen hebben met de kinderen hebben een preventief programma voor ze komen elke maand voor controle van gewicht en ze krijgen ze worden ontworpen krijgen vitamines en als hun.

Het gewicht hetzelfde blijft of zakt dan kijken we of ze om de tachtig procent gewicht verlengt zijn gekomen en dan sturen ze door naar het voedingscentrum bijgevoerd worden.

De mensen hier zijn verschrikkelijk nieuwsgierig dus als er geen omheining om zit dan komt iedereen binnen om te kijken wat hier aan de hand is bovendien hebben wij een aanvoer hier.

En water is zeer schaars is op dit moment in water dan zou iedereen die water komen halen hebben belangrijke mensen als ik iets wachten aan de poort die beetje selecteren dat alleen de mensen die je wat we hebben hier naar binnen.

Kunnen komen want in principe is het oorlogsgebied meer ja ik merk je weinig van van oorlog en onveiligheid is volgens hem geen wapens.

Nee op dit moment is het een min of meer stabiele situatie de frontlijnen liggen zo vijftig zestig kilometer hiervandaan we zitten in principe wel op level drie dat betekent stand by voor evacuatie dus op dit moment zouden we min of meer elk moment een aanval kunnen verwachten.

Dus wij lopen rond met walkietalkies door mekaar in op de hoogte te houden van ontwikkelingen en we hebben een tasje bij de hand staan om dieren.

Het te kunnen evacueren.

En kan vliegtuig niet is in principe alleen met vliegtuigen te bereiken we zouden eventueel te voet een aantal kilometers van waar het weg kunnen gaan als het dorp zelf belegerd zou worden maar we denken zelf dat dat niet zo'n hele goede oplossing is in principe maar dat is wel eens gebeurd in andere steden dat ze lopend verdwijnen.

Van wij zijn lopend gaat dan kom je in het gebied van het regeringsleger op een andere partij.

In dit gebied is van de spd fractie riëk en als de regering echt deze stad zou aanvallen op dit dorp dan zouden we eventueel zo vijf en tien kilometer weg kunnen lopen en daar een paar dagen blijven en dan terugkeren.

Een echte evaluatie met een vliegtuig betekent echt dat je de zaak verlaat en dat waarschijnlijk de boel geplunderd aantreft als je terugkomt.

De is de bond wondbehandeling kamer.

Het is van de de reden jouw the people in holland woont er nou wat.

Wat happening gedaan en wordt msf is doe ik hier.

Soort remake sacrament in de regio any to all the people in holland yes the people do no for the people are not interested anymore.

Beginnen.

Want het is in feite gewoon een noodgebied nog wat betreft honger hoeveel mensen zitten hier in dit gebied waar zo rond de zestig a zeventigduizend mensen en dat zijn mensen in feite te weinig voor het is die volkomen afhankelijk zijn van voedseldroppings van de world food programme op dit moment eigenlijk ze hebben misschien als een koe of een keer.

En daar houdt het eigenlijk verder mee op alle oogsten sinds de afgelopen twee jaar zijn eigenlijk mislukt zeg maar de droogte doordat ze te weinig schade hadden of dat ze op het moment van de oogst.

Uit hun dorp werden gebombardeerd en en de overtrokken verpieterde op het veld dat wordt ook doelbewust gedaan maar het wordt er dan even opjagen ja dat wordt duidelijk bewust gedaan weinig moeite en veel effect zeer veel effect heeft de bevolking weer lamgeslagen en ze hebben weer geen eten dus te gaan er is een groot aantal dood van de honger.

En de passiviteit neemt gewoon toe mensen nemen haast niet meer de moeite om nog te willen zaaien en oogsten want ze hebben zoiets van ja dat dat dat wordt toch weer kapotgemaakt en zijn we nou zoiets van we wachten wel tot het uit de lucht komt vallen en dat is wel dat wel best passief erg passief.

Maar we zien ook veel moeders die echt ons ons echt dwingen van alsjeblieft geef me een.

Een dat een verwijzing verwijsbrief voor de voor de viering centen maar zelfs als de kinderen niet nog niet ondervoed zijn.

Maar ze is ze doen gewoon alle moeite van waar is het eten en hoe kunnen we d'r aankomen.

De zijn aardig wat toch redelijk wanhopig aan het worden zijn op dit moment ik denk dat de situatie op dit moment nog niet echt alarmerend is maar dat het daar hard naartoe wennen is het probleem is dat wij.

Gewoon op kleine schaal werken wij zien een moeder die al vier kinderen heeft verloren heeft nog één of twee kinderen inleven die gewoon vechten om een kind in leven te houden.

Dat is gewoon persoonlijke problematiek en dat is meer msf werkt dat je zegt van ja voor de grote schaal leveren wij cijfers en statistieken in om te aan te tonen dat het dat het reeel is dat hier meer voedsel naartoe zou moeten komen.

En op kleine schaal proberen hem elk individueel kind te redden voor de voor de gezinnen en voor de moeder.

Die moet je daar niet moedeloos hè als je te weinig steun krijgt en je ziet dat het nodig is.

Op kleine schaal en de moeder en de kinderen zie je enorm veel dankbaarheid ze komen hiernaartoe vandaag lopen ten ontzettend blij tonen hun dankbaarheid dat er een kliniek voor jezelf is en ja daar doe je het voor dat dat is dat is waanzinnig stimulerend.

Dat is nou net net die paar pillen kunt geven en ze komen door een ziekte heen.

Ja en of ze nou over een paar maanden misschien van honger doodgaan dat kun je niet aantonen maar voor hetzelfde geld verandert de oorlogssituaties kunnen ze wel weer gaan planten het land is verschrikkelijk groot en wonen eigenlijk heel weinig mensen het is wel vruchtbaar als ze iets te kunnen doen aan irrigatie dan kunnen je waarschijnlijk veel meer mensen wel.

Wel van leven dus het is niet zo dat dit land gewoon onbewoonbaar is in principe het is wel vruchtbaar.

Als ze niet als een oorlogssituatie de weer de boel wat wat stabiliseert kunnen je die mensen wel leven.

En dat zou anders zijn als je zegt van ja hier wonen gewoon veel te veel mensen voor deze dit soort land dat is gewoon niet waar het het het moet kunnen als de situatie stabieler is.

Woensdagavond ik kan moeilijk in slaap komen.

Vlakbij onze compound is een kerkdienst gaande kan de trommels en het gezang duidelijk horen de dingen die ik de afgelopen dagen heb gezien houden me bezig maandag ben ik met een vliegtuig van de vn aangekomen hier in water dat is voor mij de eerste keer dat ik in zuid soedan ben.

Ja ik heb nog nooit zoiets gezien.

Zover je kunt kijken een dorre vlakte met daarin opeens dit dorp met alleen maar lemen hutten.

En dan schijnen hier vijftigduizend mensen wonen de meest vluchtelingen voor oorlogsgeweld en ze komen daar water omdat de vn hier voedsel verdeeld.

Maar er is lang niet genoeg en het is aan de mensen te zien dat ze nog steeds hongerlijden sylvia als verpleegster voor artsen zonder grenzen werkt.

Heeft met de klimaat en het voedingscentrum laten zien moet zeggen dat ik daar niet vrolijker van ben geworden morgen reis ik door naar lier.

Zo'n driehonderd kilometer naar het westen daar hoop ik jos stond een boete voor een soort fries project dat door wordt gesponsord helemaal niet of we daar ook zo'n ellende is.

Is de in dit is ongeveer de toffe zes geleden opgezet door diezelfde puistjes.

Wat de bedoeling hier is dat de vis die gevangen wordt wordt ingebracht en dan eerst ik weet niet wat je zegt.

Het één graad worden eruit gehaald en eigenlijk.

Schoongemaakt en dan gezeten.

In pekelwater en dan op deze rekken hier wordt in de zon te drogen gelegd en dan na een dag of drie vier een beetje afhankelijk van wat voor type vind is zijn ze klaar en dan worden ze in zakken gestopt gewogen en de bedoeling is dat het dan uitgevlogen wordt naar de hongerige gebieden vanuit hier aan de andere kant van de nijl de witte.

Het is dus ja dat is het wel zo'n beetje hier.

We leveren nu de vis wordt nu allemaal rechtstreeks aan artsen zonder grenzen geleverd op dit moment de bedoeling is dat als er straks meer binnenkomt dat het dan weer uitgevlogen gered worden zit er nu een beetje in de tussenfase waarbij de.

De directe visser hier in leer wat tot stilstand is gekomen omdat ik laten zich langzaam terugtrekt en we zijn nu willen die net een nieuwe basis geopend in uit ook dat rechtstreeks aan de witte nijl ligt en.

Maar daar is dus het jaarrond te veel vis gevangen worden.

Dus dan hierheen gebracht wordt gedroogd en dan hierheen gebracht en dan gewoon hetzelfde proces weer met de bus chocola mensen te kunnen ruilen voor verhuren kijken je op kleine schaal denk dat er gewoon een hele goeie dingen gebeuren en kijk dat heb je zelf in ook wel gezien de afgelopen dag duiken maar ja.

Moet je kunnen tekenen en dan weer discussie gaan over het het grotere geheel en grotere nut van ontwikkelingshulp.

En ik denk dat dat nog heel ver van huis is voordat daar echt ja blijvende resultaten bereikt kan worden maar nogmaals op kleine schaal leren als je kijkt wat artsen zonder grenzen doet aan gezondheidszorg mensenlevens gered en wat hier doet met met het opzetten van z'n visindustrie uit om een dan doe je toch wel goed denk ik.

Voorwaarde is wel dat het vrede blijft en niet gevochten.

Worden uit en dat en dat is natuurlijk absoluut onzeker want noorden dreigt nu alweer met offensieve in de droge tijd zal traditioneel de tijd dat er ja dat ze weer aanvallen gaan uitvoeren op de op de op de zuidelijke op de sp.

En ja daar is iedereen nu in feite op de wacht hè dit is de tijd dat de dat wel droger wordt ze kunnen weer met hun legers over land.

Deze kant op komen dus maar weer afwachten wat er gaat gebeuren het kan inderdaad binnen de kortste keren weer helemaal afgelopen zijn en dat is heel vervelend zou het werkelijk voor niks zijn geweest.

Niet voor niks denk ik ik ook dat hangt er van een beetje van af hoelang zo'n zo'n aanval zou zijn de zal er dan toch wel weer opgepikt worden maar ja het zou wel weer een heel stuk hele stap achteruit zetten.

Het nieuwe jaar.

Zijn we dus in de dat heeft een beetje een wat wat een ander project wordt unicef hier aan het doen is is.

Dat zei de lokale sorghum innemen en dan ruilen voor zeg maar amerikaanse hoor ik hem moralistisch wordt gaan een soort graan inderdaad ik weet niet eens wat een engelse naam daarvoor is eerlijk gezegd maar wordt een kleine ronde zaadjes ja precies en dat is in het hier in in zuid sudan zijn.

Maar in ieder geval in dit gebied en die ruimte er is om omdat dat zij 't zuid wat hier gegroeid is dat heeft is veel kiemkracht krachtiger heeft een veel grotere opbrengst dus ze willen dat hierin gaan nemen en dat het idee is dat er voor elke kilo die de mensen hier inleveren aan in ook van hun lokaal zaad krijgen ze twee kilo.

Van het amerikaanse van het buitenlandse eet zorgen krijgen ze daarvoor terug en het is een goeie deal voor hè en dat zou wordt dan hier behandeld en gaan ze niet mee beginnen.

Er wordt dan over een maand of zo weer uitgevlogen naar de gebieden waar het waar het hard nodig is maar een tekort aan zwaar is en het is dus nogmaals dat toont ook alweer dat het hier vrij goed is mensen hebben ze uit want ze kunnen missen omdat tegen de andere zorgen in te ruilen en ja ik denk dat een heel goed programma is het is een heel goed idee.

Mmm.

Oh ja.

Mmm.

Mmm.

We zijn nu in het voedingscentrum hebben dus de laatste week van januari ook een.

Toename van van ondervoede kinderen hebben december ging nog wel maar net toen ze.

Plannen hadden om het om het een beetje tipte de wat minder te maken allemaal komt er weer zo'n influx van van ook van mensen buiten wat met met veel ondervoede kinderen aan kwamen zetten.

Dus ze gaan nou een beetje kijken of ze inderdaad doorgaan met het verminderen van het voedingscentrum waarschijnlijk is het op dit moment niet mogelijk omdat er te veel kinderen nog afhankelijk van zijn.

En weer een omheining met een deurtje wat goed bewaard.

Het voedingscentrum heeft heeft aanzienlijk veel meer problemen met nog meer problemen dan wij met mensen die binnen de compound willen komen omdat de mensen weten dat hier en water is en eten dat geeft.

Eind meer problemen wij hebben alleen water waar de mensen voor binnen proberen te dringen maar hier is ook eten hier zijn de echt.

Uitgerust met nog betere deuren met sloten om de mensen buiten te houden hier niets te zoeken hebben enorme ruist want ja dat het een probleem hier is dus dat dat zij ongeveer veertig nieuwe kinderen nu per dag extra opnemen die onder die tachtig procent lijn zijn gekomen.

Op dit moment is dat percentage van de kinderen die onder die zeventig procent ziet er redelijk stabiel zijn dus de zwaar ondervoede kinderen mij net zo dat je grensgevallen die je honderdtachtig procent komen en daarmee een een een een navenant veel groter risico gaan lopen dat neemt op dit moment dramatisch toe.

Dus als je dit gewoon laat gebeuren en je trekt niet aan de bel.

Dan wordt het gewoon binnen een een paar weken of maanden echt een een situatie waar kinderen onnodig sterven.

In dit voedingscentrum wordt dus net voorkomen dat ze echt de de grens van zeventig procent onder voor overschrijden dus dat neemt niet echt toe naar als die het het zou het betekent dus dat als deze kinderen die onder de tachtig procent zijn geen extra voeding krijgen dan zakken ze gewoon door naar die zeventig procent en gaan gewoon hartstikke dood.

Kijken.

Een afdak er omheen zit vol met kinderen en moeders.

En nog veel meer vliegen hè ja dus deze kinderen zitten achter een bord met met pap krijgen per dag met met melk extra eiwitten.

Ziek van worden.

Vrijdagavond de mensen van artsen zonder grenzen bij wie ik hier logeer je zijn dan naar bed het is moeilijk om alle indrukken die ik hier opdoe op papier te zetten zoals afgelopen dinsdag in het voedingscentrum in waadt het meisje met tb.

Volgens de verpleegster was ze nog wel te redden geweest als haar familie haar eerder had gebracht zat nog maar veertig procent van haar normale gewicht zoals het daar lag naakt vuile doek echte levend geraamte.

Vol met vliegen hoe moet je zoiets overbrengen.

Je moet wel eelt op je ziel hebben om dit werk te kunnen doen.

Hier in de leer is het gelukkig wat beter er is meer water en ook is de oorlog langer weggebleven morgenvroeg ga ik weer met jos op stap en om het dorp en de plek waar ze bakstenen maken laten zien.

Maar dat betekent ik weet ook niet precies wat het betekent maar het is gewoon de de groeten hier.

En er zijn allerlei variaties op betekent dan groot groter maar ook welkom zijn denkt dat het betekent lekker trouwens hé daar komt het zonder grenzen vliegtuigen te volgen.

Ik heb ga ik nog nee ik hoef toch niet ik moet er dus niet meer te zeggen.

Nu.

Het hier net best kunnen en die komt voor zich.

Helemaal niet.

Het gaat om hier materiaal binnen te krijgen en per vliegtuig onderweg gaat niet nee absoluut geen geen manier om je over over de weg te komen zelfs niet over de nijl want dat zou speciale ontheffingen van en alles dus heet alles gaat.

Anders komt in door de lucht het voedsel voor de.

Ja voor de voor de voor de mensen hier zitten van van artsen zonder grenzen en ook voor de natuurlijk en de medicijnen voor het ziekenhuis alles al ingevlogen zijn lokaal is de markt wel wat dingen te krijgen zoals je net zag je het soms tomaten en zo en keer kippen- en rundvlees maar dat is het dat was het wel zo'n beetje.

Jij hebt de winkelstraat een stalletjes was het een beetje eigenlijk op de vlakte je bent je bent meteen het dorp uit.

Ja het is maar één straat en dat in een jaar de tijd om de hoofdstraat zoals je net al zei het zijn een beetje bouwvallige stenen gebouwtjes en wat verkopen of platte ja shops winkeltjes waar dan wel wat kleding verkocht wordt en en andere spullen die nog nog veranderd worden met het noorden.

Dit zijn kapotte gebouwen daken.

Ja dit dit grote gebouw hier links dat is dat is de school.

En dat is ook persoonlijk als een school gebouwd begrijp ik door missionaris gelogen en die gebouwtjes hierachter die dus die nooit helemaal kapot zijn dat waar de huizen voor de onderwijzers uit die tijd in die tijd en die zijn dus helemaal in ongebruikt karakters wordt nog wel gebruikt en dan kunnen we nu zegt een kijkje gaan nemen.

Nou ja je ziet het zelf al van een afstand dat is het ziet er allemaal heel erg bouwvallig uitgegaan van meer doorheen.

Het is absoluut geen zeg ik absoluut geen meubilair in ze hebben kleine oude wolkjes gemaakt waar de kinderen op zitten.

En daar hangt er nog net op de muur hebben ze dan nog net een een een bord kunnen verven.

Dan moet ik wel zeggen dat u niet zegt de laatste tijd heel veel doet om om naar schoolmateriaal in te vliegen zoals ze schrijft materialen en ja geschriften en dan ook de laatste sinds kort ook engelse boeken en zo dat is altijd een probleem geweest maar die komen niet toch ook langzaam binnen.

Moet je je ruikt hoort het een typische lucht dat is dus vleermuizen uitwerpselen je heel typisch al die bouwvallige huizen bouwen en de vleermuizen die zit te kijken je maar eens kijken dus dan klas één b.

Nou het is een betonnen hok zijn van de landbouwschuur zou u opslagplaatsen.

Die hebben ze nog niet eens die in die andere klasse kun je duidelijk zien de de de aarden walletjes waar ze dan op zitten maar voor de rest is het ja het is een ontzettend slechte staat.

Maar is beter dan niets in de in de regentijd hebben ze in ieder geval een dak boven hun hoofd.

De school is op zich al te klein voor voor wat wat er nodig is.

één groepsidentiteit buiten onder onder een boom waar ze les krijgen en het wordt dus een probleem nu in en als de tijd in één van de dingen die prijs is nu wil gaan doen voor de regentijd is het sponsor van het bouwen van een nieuwe school met lokale materialen dus de stenen waar we zometeen gaan kijken.

Er worden daarvoor gebruikt en dan wordt er gewoon een traditioneel gross dak opgedaan maar kunnen zitten en niet in weer en wind.

Het blijkt dat de omliggende dorpen en vele andere je en daar is niks precies inderdaad je leren is ook de enige plek in de verre verre omtrek waar je dus stenen gebouw vind je kunt hier in elke richting waarschijnlijk nauwelijks nog zeker twee driehonderd kilometer gaan zonder iets te vinden denk ik alleen met rita lenen uit ja precies ja.

Wordt door de mensen.

Een.

Oh mmm mmm.

Twee kinderen die onder zeventig procent voor gewicht verlengt te zijn.

En dit is de groep die nog een extra in de gaten gehouden worden omdat ze ziek.

Zijn heel erg jong zijn of omdat er geen moeite mee hebben.

Het is hier zit wat meer toezicht dat de kinderen voor wie het bestemd is echt het echt het eten binnenkrijgen omdat ze gewoon anders direct dood.

Zou gaan.

U zegt het typische beeld hè mensen naast je wat daar op schoot zitten zegt je ziet het aan het haar ritjes de armpjes verschrikkelijk duur zijn beeld van ja ja ja en die zijn dus wel min of meer verzameld maar.

Is het moeilijk om de om in dit soort situaties te werken want het is ik kan me voorstellen dat je vier weken zit maanden als je op gegeven moment niet meer vrolijk van wordt want het is ellende ellende nog eens.

Je deze zwaar ondervoede kinderen duurt gewoon eindeloos lang voordat ze weer een beetje boven jan zijn.

Naar.

Ja als je gewoon ziet hoe ontzettend veel de moeders stof van hun kinderen houden denk je van ja daar doe je het voor weer een nederlandse moeder vecht ook tot het uiterste ook al is de situatie uitzichtloos voor een kind als je dan ziet wat toe wat voor ja emotionele en financiele problemen gegaan om koste wat het kost hun kind in leven te houden.

In feite is dat niet echt anders voor deze avond.

En deze mensen zijn wel iets meer gewend om met leven en dood als sybille om te gaan ze hebben zoiets van ja god als je kind doodgaat dan zijn ze daar echt wel verdrietig over mij dus ik denk dat het iets minder doet dan de europese situatie dat is waar maar toch is het geen reden.

Om om de kinderen maar op te geven als het niet echt echt nodig is omdat er zoveel kinderen en mensen dood zijn gegaan wat door afgestompt.

Aan de ene kant wil met de andere kant vechten ze ook wel voor elk kind wat wat ze nog hebben wat ze nog overhouden vaak als je tien kinderen hebt gehad en dan zijn er nog maar twee in leven dan vecht je daarvoor en daarna komen ze ook vandaag hoever aangelopen voor eten voor zichzelf een.

Kinderen proberen.

Moeder met een kindje op de schouder.

Ogen ingevallen gezicht zeer dunne armpjes droge huid.

Een dikke buikjes en verhuist botten stokjes van.

Als ze gewoon hier een poosje kunnen blijven en zes maaltijden per dag.

Krijgen een.

En de situatie zou stabiliseren en en ze kunnen weer een koe kopen formeel dan is het allemaal best mogelijk in principe beschouw het nog steeds als een overgangssituatie alhoewel deze oorlog natuurlijk al heel erg lang duurt zo langzamerhand.

Ik ben hier gewend maar ik om zoiets aan te zien dat de man wel wat.

Ik denk niet dat je daar echt aan aan aan bent denkt van jeetje hoe is het mogelijk en als je ziet hoe die kinderen je aankijken met met met die grote bruine ogen van.

Alsjeblieft ik heb honger denk je van jonge jonge wat is het toch ontzettend slecht verdeeld in de wereld.

En dat maakt het ook wel heel erg gek dat je ziet dat je zelf dan in je in je.

Je compounds ziet en je krijgt die eten uit naar rogie in blik en jij niet eens alles op omdat je al genoeg hebt en je realiseert je dat dat vijftig meter verderop die mensen met één maaltijd per dag met hoe blijf wel een beetje een beetje scheef namelijk van moeite mee.

Word je anders tot op zekere hoogte wel alhoewel ik me ook.

Realiseer dat ik wist aan aan baseert op een westerse manier gehecht ken ik heb thuis maar huizen en.

En m'n spulletjes en dat is prettig om te weten dat ik dat heb als ik als ik terug kom maar hier.

Het staat ver van me af daar denk je niet aan en je toch een beetje aan te passen aan de omstandigheden waar je je beseft wel dat je gewoon het geluk hebt gehad om in het westen op te groeien en en en veel meer.

Scholing te hebben en veel meer kijk op de wereld en ik weet niet of je daarmee gelukkig bent maar door mijn opvoeding.

Hier te werken krijg je gewoon een hele andere rijkdom.

Dat je ook ziet dat deze mensen ja het op een bepaalde manier niet echt alleen maar dramatisch ongelukkig zijn maar ook best lol hebben met elkaar en op hun manier toch toch hun leven leven.

Mmm.

Ja.

Ze hebben hier in ruiten en overal trouwens hebben.

Dus gegraven zijn in het verleden aantal bomaanval vallen geweest vanuit het noorden en ook toen artsen zonder grenzen hier zat wel een goeie bescherming daartegen d'r zit geen op in dat er voldoende bescherming.

Ja goed als je natuurlijk ligt boven op je zou vallen dan dan kun je het vergeten maar ze werken vaak met ze hebben met fragmentatiebommen gewerkt in het verleden en die die discussie op gericht zijn om mensen te treffen en die hebben vaak een horizontale dus als je plots in zo'n nepbom shelter en ligt.

Dan dan ben je goed beschermd dan eigenlijk het vlees niet echt veel mensen bij om het leven gekomen was meer dat het de schrik er flink ineens de flinke in heeft gehouden.

En de manier de manier van bombarderen is ook heel prijs primitief noorden gebruikt wordt transportvliegtuigen.

Waarbij ze de laadklep achterlopen gooien en dan die bommengooien zeg maar met haalt eruit duwen is het nog verrassend hoe nauwkeurig dat ze toch nog kunnen doen want ze hebben net waar ze toen op richtten was natuurlijk het hoofdkwartier van de van de sp.

En dat zijn nog vrij dicht in de buurt en zijn de bomen nog neergekomen en wellicht zelfs nog dan zal ik straks nog even laten zien de ligt er nog een plek waar nog een ontplofte bom.

Onder de grond leeft die is gewoon de grond in verdwenen is nu een klein boompje opgezet.

Dus daar moet altijd om me heen omheen rijden die ik liever niet overeen te zeggen nee dat.

Ja dat is dus nu ook dat is dus ook alweer een hele tijd geleden dat dat gebeurd is die zongen ze een bomaanval.

Maar nu de laatste paar weken zijn er weer nieuwe ontwikkelingen waarbij dus hij dit zijn dus twee grote fracties zeg maar van binnen de sp die het noorden te vechten en tot voor kort was één van die fracties die collaboreerde zo'n beetje met het met het noorden.

Maar dat is nu voorbij twee de twee fracties hebben weer een soort overeenkomsten.

Getekend of afgesproken dat de fractie van het experiment spirlea om elkaar niet rechtstreeks aan te vallen en dat betekent dus dat dat het noorden ook weer potentieel deze gebieden aan zou kunnen vallen en in deze gebieden die werden dus in die zin is in handen van die ene fractie die dus voorheen met het noorden samenwerkten.

Dus ja we zijn er voor gewaarschuwd en de zijn weer opnieuw uitgegraven en we wachten maar af wat er gaat gebeuren alles alles is mogelijk zoals ik al eerder zei.

Je doet er vrij nuchter over maar geeft dat geen rare gevoel dat je in dit gebied werk wat principe aangevallen kan worden.

Ja maar nogmaals dat weet je ook in principe voordat je je erheen gaat dan weet je dat zoiets kan over je kan overkomen en ik misschien ja die houding die die toch een beetje aan meters van ja als het als het gebeurt dan gebeurt het dan kun je toch weinig aan doen je bent er op voorbereid je weet waar die bom te zijn.

En dat hou je dus ik al wel in de gaten en bovendien als er een vliegtuig overkomt dan ja dan ben je toch altijd al op je qui vive je paste je kijkt even wat wat voor vliegtuig is en hem als een vliegtuig van de yuan is dan als het goed is heb je die informatie van tevoren al dus je weet dat ze komen en dan.

Ja dan dan weet je dat het dat het wel oké is als de we zien ook soms wel eens van die bommenwerpers overvliegen die kreeg om regelmatig kom eens over grote hoogte en dan vliegen ze naar één van de regering steden de steden in het zuiden die door de regering in handen.

Het in van de regering zijn maar ja als er dan doorvliegen dan is het verder ook geen probleem maar dan denk je wel goed op dan is ook de de afspraak is dan gewoon dat je dan.

In ieder geval meteen op dat men gaat nadenken van hé waar waar kan ik ergens in een of kan ik in ieder geval ergens achter gaan liggen dat ik verschillende zo op en af met het seizoen mee.

Er wordt veel gevochten tussen de verschillende stammen met name de waar we hier in zitten en de dinka dat gaat al eeuwenlang.

Oké maar niet hier.

Schudden is verplicht hè ja precies zijn ontzettend vriendelijk is niet te geloven dat de de mensen hier de het het het deze stammen de nuer die die staan erom bekend ook van andere ontwikkelingswerkers die op verschillende plekken al zijn geweest die zeggen dat dat de mensen ongelooflijk vriendelijk zijn.

En dat is natuurlijk wel ernstig door heel mooi het is eigenlijk heel erg dankbaar voor wat je hier doet en is ik absoluut geen rancune wel heel veel grappige zie wordt de hele dag bestookt met andere verzoeken.

Voor van alles van muskietennetten tot en met aanstekers en pennen en weet ik wat en als je dan nee zegt ja.

Dat vinden ze natuurlijk niet leuk maar je bent en je bent er niks te minderen en je bent er niks te minder omdat de volgende dag komen ze weer net zo vrolijk naar je toe door verschillende mensen vrolijk ben je hand en dat is heel mooi mensen zijn nogmaals tenminste die ongelooflijk aardig.

Toch hebben het één en ander meegemaakt zeg maar de laatste vijfentwintig jaar want het is een beetje vijfentwintig jaar op en af oorlog hier.

Ja inderdaad sinds de laatste is onafhankelijkheid al zeg maar.

En ja nogmaals ik denk dat het ook de mensen hebben ook helemaal niks zo'n ze onlangs hebben veel meegemaakt maar ze hebben ook ontzettend weinig dat je nu die vrouw kijkt die voor ons sloot met de traditionele man tot 't hooft en dan was er waarschijnlijk een baby en heeft de was ze dan een baby en hebben die ze op die manier vervoeren.

En een deken en nou de kleren die ze aan aan den lijve heeft en dan heb je het vaker om even kijken hoor waarschijnlijk in een kalebas was aan water in vervoeren of melk en en wat potten in dat daar hebben ze nee ze hebben een hele huishouden op hun hoofd.

Ze hebben helemaal niks nee ze hebben ze hebben honderd echt echter ontzettend weinig en daarom is nogmaals dat met en wordt het dan nog wel het materialen je binnengebracht en dat is natuurlijk wel aardig voor ze.

Maar je kunt je kunt stenen welke rijden al zien ze die zwarte donkere ziet.

Vanaf vandaag een muur.

Dat zijn de dat zijn ogen branden stenen ze zijn het we zonet laten zijn ging het gisteren hebben ze.

Weer een een over tegenstanders van drie dagen.

Zo.

Vrijdagavond ik lig onder mijn klamboe generator is afgezet ze proberen met behulp van een zaklamp nog wat te schrijven morgenvroeg om acht uur komt het vliegtuig van unicef meneer ophalen morgenavond naar de keniaanse grens.

Zondag nairobi en maandag weer terug in nederland.

Ik ben nu nu twee weken geweest en ben eerlijk gezegd wel blij dat ik weer terug kan ik heb bewondering voor zo iemand als sylvia heeft een contract voor zes of geloof zelfs negen maanden getekend denk niet dat ik het hier zo lang zou volhouden.

Hier zou je ook als je het zelfs heel voorzichtig zegt kunnen zeggen want dat mensen gewoon soedan vergeten zijn duurt te lang duurt veel te lang en het einde is nog lang niet in zicht maar dan dan doe je dat werk je ziet de de nood en de feiten interesseert het niemand meer wat vanuit nederland.

Ik denk dat het goed was dat dat dat toch regelmatig in het nieuws blijft dat er gewoon in sudan een verschrikkelijke oorlog gaande is die die die het hele land ontwricht en dat de wereld naar toch interesse in blijft.

Het interesseert ze niet nee maakt het werken onmogelijk op moeilijk steun een steuntje in de rug krijgen.

Soms soms zul je daar werd een beetje een beetje verdrietig van van verdorie als je als je aan familie vraag van komt er ooit eens iets in de krant van sudan en en er wordt een een een actueel bombardement wordt wel vermeld.

Maar ik denk dat het goed is dat het af en toe vermeld te worden dat hoe die infrastructuur hiervan is hoe de mensen toch proberen iets op de op te bouwen en het woord heeft verwoest en dat de oogst.

Mislukte.

De algemene problematiek van nederland naar afrika daar wordt toch nooit duurt al zolang lang is het begrip hè.

En toch als je hier werkt en je ziet dat de mensen toch alle moeite doet om engels te leren als hij een krant hebben een engelse krant en we hebben een uit en we brengen 'm naar de kliniek hij wordt verslonden mensen zijn best op de hoogte van de ik vind het toch nog steeds de moeite waard.

En ik realiseer me dat we gewoon ontzettend veel landen in afrika nog steeds in oorlog zijn vergelijkbare problemen hebben het is de.

Het is een situatie die niet eenvoudig op te lossen is maar ja als de interesse d'r is dan denk ik dat het goed is dat mensen gewoon af en toe realiseerden we dat allemaal niet zo vanzelfsprekend is dat iedereen maar.

Al het materiële bezit automatisch heeft en een dikke autos en huizen en dan en dan nog klaagt over over dat alles zo duur is en dat ze niet nog veel meer kunnen kopen en ik denk als dat het enige is waar mensen zich mee bezighouden dan.

Ontbreekt er toch een factor in het in het algemene denken en daar word je hiervan bewust van als je gewoon een paar maanden of een paar jaar in zulk soort situatie.

Leeft van mensen gewoon op het nog met de de de de première overleving.

Wat voor iemand moet je zijn om dit in uw denkt dat het goed is voor iedereen om het te doen en dat in feite het ja ik denk dat iedereen het wel zou kunnen leiden moet dan idealist zijn dan zou ik dit zo zie ik mezelf toch niet echt z'n.

Ik denk als je helemaal zo'n en een een te zag die band die alleen maar alle kindertjes rijden kan dat dat werkt gewoon niet.

Ik denk dat je d'r dan eerder op afknapt ik denk dat je er net iets meer realisme en zegt van kijk een aantal kinderen kun je zorg gaan geven en terwijl je in feite weet dat zullen doodgaan.

Maar dat is dan net als nederlands situatie geeft ze toch eten je laat verrekken je geeft ze toch medische zorg ook al weet je dat ze het daarmee niet zullen halen dat is net als in nederland.

En ja je geeft ze de interesse in de zorg en en ondertussen leid je leidt je gezondheidswerkers op om zich te realiseren wat ze wel en niet kunnen doen wat de prioriteiten zijn hoe ze in feite ons werk kunnen overnemen in de toekomt.

Met dit soort werk doe je niet voor het geld in de omstandigheden kan je hier zit ja dan doe je niet om lekker veel te verdienen om een leuk leventje te leiden het is het is afschuwelijk voor jezelf waarom doe je het dan toch.

Ja het is een machtig ervaring om dieren als toerist gewoon rond te lopen je bent een deel van het van het dorp ik ik ik doe het voor.

Ja omdat je gewoon en ook omdat omdat je hier heel veel vrijheid hebt van beslissing die heeft heel veel medische verantwoording als verpleegkundige toen wij helpen mensen die een tijd in een positie als een huisarts hebben om diagnoses te stellen.

Maar voor jezelf van waarom gaan mensen bij artsen zonder grenzen waar segment is een moeilijke situatie ook gevaarlijke situaties want is de hier omdat het wat zit er in die mensen wat ja zegt me doorsnee nederlander niet heeft.

Ik denk dat veel mensen toch wel iets in zich hebben als ik als ik kennissen en familie spreek de spreekt toch wel een soort van jaloezie uit van je hebt veel gezien in de wereld je weet wat er te koop is wij zien de.

Alleen die dit natuurlijk niet alleen voor de.

Als verpleegkundige probeer je gewoon een groep met een groep mensen van zorg te voorzien en.

Ja in nederland op een op een op een ziekenhuisafdeling heb je dertig mensen waarvan je denkt van nou ach kijk ze zijn ziek maar ze hebben het eigenlijk helemaal niet zo slecht en hier kom je in een situatie waar je waar je voor dertigduizend mensen die zelf de zorg wil wil garanderen en daar eigenlijk veel meer.

Dankbaarheid en resultaten van ziet dus in feite wat je kunt geven als mens en als verpleegkundige is is is gewoon gigantisch veel groter en navenant de de.

Mmm.

Mmm.

Die hebben we hier nog zeg maar een middel diep door het water om of niet bij die kunnen komen.

Dit is nu al een opgedroogde dit stond helemaal onder water en toen zat een grappig want voordat je de zie je komt dan hoor je allemaal over ziektes zoals bilharzia weet je wel wat over wordt in een stilstaand water en de volgende moment loopt nu net zo makkelijk doorheen en je denkt nergens meer het is heel raar.

Want je kunt natuurlijk vraag mag ik weer een kuur tegen nederland en slangen en je krijgt eruit wat slangenbeten binnen ook vaak in het water en dan moet je maar niet te vaak bij de zat je hier sowieso niet ging hier niet heen.

En en als je dan hier eenmaal zit er dan toch j natuurlijk wel bepaalde dingen in in acht en je wil je natuurlijk wel op een bepaalde manier voorzichtig maar kijk als ik dat ik daar je wil gaan kijken dan moet die door het water heen en d'r is helemaal geen andere manier om er te komen dan loop je daar doorheen.

Ah verdwijnt die angst heb ik dat ik wel weer een beetje gek zijn om dit soort dingen te doen.

Ik weet niet kijk kijk maar denk je denk je dat ik gek ben als als dat zo is ja dan ben ik dat waarschijnlijk een ik denk toch wel dat je zelf bepalen.

Misschien wat tikt moet hebben ja ik merk het ook aan vrienden van me die dan die van de ene kant het heel fantastisch vinden wat je je doet maar die die aan zeggen van nou dat zou ik zelf nooit kunnen en die zich dan ook afvragen wat mij bezielt om dat om dat te gaan doen hier.

Wat bezielt je dan is de arme mensen hier wel eens gaan helpen.

Nee dat toch niet nee want ik wat dat betreft heb ik want zoals ik eerder al zich denk ik dat het.

Had het in de druppel op een gloeiende plaat is en blijft het ook denk ik maar dat is dan een aantal persoonlijke redenen het af en toe wat daarin zit speelt wel degelijk een rol.

En en toch ook wel dat ik vind dat ik op deze manier in ieder geval toch iets direct nut is kan doen en en op die manier toch wel mensen kan helpen al is het toch een heel kleine schaal en dat zal ik in nederland niet hebben als ik nou gewoon achter hun bureau zitten met een van negen tot vijf dus ja dat was voor mij dat je de afweging.

Het is moeilijk om dat onder woorden te brengen het is die mij soms soms ontmoet je mensen die dat dan die die dezelfde ideeën.

Hebben hetzelfde gevoel en voor ons klaar als een klontje dat jij dat gevoel ook hebt maar als je mensen treft en nogmaals op zijn ook soms voormalige vrienden en niet dat er helemaal niet begrijpen waarom dat je dat toch doet dan zul je dat zo nooit duidelijk kunnen maken dat zit er gewoon niet in de één of andere manier.

Dat is geen verwijt hoor want ik bedoel ieder ieder z'n eigen straat dan iedereen z'n eigen en niet verder rijden en en behoeftes maar dit is het voor mij helemaal.

Vervreemd je dan toch niet van van mensen in nederland die andere dingen belangrijk vinden.

Tot op zekere hoogte wel ja ik denk dat zijn een aantal nou toch allemaal vrienden waren gewoon in contact mee verloren bij ook omdat in mekaar op te geven en niet meer konden begrijpen veel zijn er ondertussen ook getrouwd hebben familie en dan heb je natuurlijk heel andere dingen aan je hoofd dan die ik hier heb zeg maar.

Maar je moet jong moet weer nieuwe mensen hier ik heb ik onplezierig tuurlijk weer nederlanders via artsen zonder grenzen maar ook nu weer pais en via de vrede naar de verenigde naties unicef die die ook veel meer op dezelfde golflengte zitten als ik zelf en.

En dat gaat prima dat klinkt uitstekend zie je verliest er een paar en je wint er weer een paar zo gaat het al heeft.

Hoe voel je een beetje vergeten dat nederland met zuid sudan is er nu te land wat de middelpunt van de.

Of dat ik me hier vergeten voelt door nederland.

Nee dat niet zo ik ik ben ook niet zo sterk aan nederland gebonden dat ik dat dat ik dat ze voelen en en wat weet je wat betreft die belangstelling voor ze dan in nederland ja eerlijk gezegd weet ik niet eens hoe sterk die belangstelling is omdat we we bekijken af en toe maar eens een krant hier en dan lees je dan dan lees je nog wel eens wat over suriname.

Maar goed er zijn natuurlijk andere conflicten in de wereld die dan weer de de voorkeur de voorkeur krijgen en dan vangt u bent zelf journalist die weten dat de pers wereld werkt het kan van het ene op het andere met 'k verschuiven.

De laatste tijd dus heel veel aandacht voor angola begrijp ik aan je hoeft hier ook wel weer op te laaien en doe maar weer net in je reportage gemaakt worden en bekijkt die weer een hele hoop belangstelling voor van de pers.

Zijn van plan om langer te blijven hoor je zit na je tijd bij artsen zonder grenzen die maand die worden voor het feest project onder unicef en dan.

Nou ik heb toevallig net gisteren eventueel een nieuwe baan aangeboden gekregen bij een weer andere organisaties in overkoepelende.

Organisaties voor alle kerken hier in in zuid sudan ze willen een een ziekenhuisje renoveren in het verder naar het zuiden tegen de en dat.

En daar ga ik dus ik ga dat is in.

In overweging nemen ik heb nog een paar weken om daarover na te denken.

Ik denk als ik als ik heeft heimwee begin te krijgen dat dan en ik bedoel is mijn ouders weer eens een keer zien en hun vrienden die tijd dat voel je je op een gegeven moment wanneer de tijd ervoor is en dan ga ik wel weer terug.

Het is nu 't is nu negen maanden geweest dat ik hier zit ik voel het nu nog niet toen ik vinden nog prima hier en ik vermaak me uitstekend dus voorlopig nog wel even hier denk ik.

Je bent betrokken bij geboorte en dood begrafenisrituelen nooit de mensen uit de kerk.

Met processie zingend rondgaan met trommels en die wordt voor uitgenodigd gaat een engels sprekende iemand met je mee die uitlegt wat er gebeurt je bent een soort hoge je bent de enige in de wijde omgeving hier een auto rondrijdt en je moet we toevoegen wuift en alsof je de koningin was 't is gewoon.

Een hele hele rare situatie in brussel het uitmaken.

Boeiend waardering krijgt in nederland.

Het is absoluut niet met één van de massa en nieren je ben je toch ook heel speciaal.

En het is ook een een een een wereld waar je als toerist eigenlijk niet tussen kan komen voel je je echt alleen een een een aapjes kijken alsof je in een dierentuin rondloopt maar als je hier een aandeel kan leveren dat is de reden waarom ik hier rond durft omdat ik ook iets terug kan geven als ik hier alleen fototoestel fototoestellen.

Plaatjes knippert van ondervoede kinderen zou rondlopen zou ik mezelf niet prettig voelen tenzij dat een een doel zou dienen.

Maar als je hier gewoon met de mensen leeft en woont en je bent erbij als hun kinderen doodgaan aan je kunt ze troosten je kunt een steentje bijdragen dat er meer eten komt.

Je kunt zeggen van goh ik vind het ook heel erg dat hier een oorlog is een kobalt ophoudt en dan zijn ze soms tot tranen toe bewogen dat er gewoon iemand uit het westen dat dat stukje medeleven tonen en dat.

Ja dat is dat is belangrijk maar terugkomen naar nederland toe ontworteld de eerste weken heb ik daar moeite mee maar ja omdat je gewoon als nederlander bent opgegroeid ken je de culturele normen en waarden ook en raak je ook alweer snel mee thuis en maak je zelf ook druk om kleine dingen.

Misschien op een iets ander niveau dan mensen die nooit echt zijn geweest.

Maar toch.

Nu zeven jaar voor artsen zonder grenzen aan te langere en hem een paar kortere projecten gedaan maar tussendoor ben ik altijd zo een half tot een heel jaar wel thuis geweest in nederland om gewoon niet ontworteld te raken als je denkt van het ene project naar het andere blijft hollen dat dat dat de kans groter is dat je dat je moeilijk kan aarden in.

Maar die doet absoluut niet zijn mensen die tot op zekere hoogte best jaloers zijn het ook zouden willen doen maar te vastzitten aan nederlandse werk en huis en partners en familie en zeggen van ik kan nooit meer dan een maand.

Ergens heen en dan heeft het weinig zin om honderd fans te gaan werken.

Want het bepaalt je leven wel als ie dit telkens te doen maar je moet je dan de instelling moet je je eigen op inrichten.

En het het zijn concessies die ik ik zou best in nederland wat cursussen gaan doen en toch weer wat wat meer een cultureel leven als ik niet weet hoe lang ik thuis bij de maand zal zijn of een jaar.

Dan dan ga je niet zo gauw je je in dingen storten die gewoon een paar maanden zullen duren omdat je weet dat je zou moeten afbreken.

Je begint niet een echte nieuwe baan blijft een beetje in tijdelijk werk rondhangen het is een beetje een.

Ja de eerste weken ben je een beetje op bezoek in je eigen land en langs de zit er niet in en ja dan komt er een tijd dat je denkt van ja god wil ik wel in nederland blijven of.

En dan begint het toch weer te trek je je begint je te interesseren voor wat er gebeurt in de wereld denkt van goh kan ik daar nou niet wat meer betekenen dat ik in op dit moment in nederland doen en ja zo is het al die jaren toch een beetje gegaan dat je denkt van ja jongens.

Ik ga maar weer eens eventjes buiten de deur kijken wat doe ik hier in nederland is toch een soort roeping.

Zaterdagochtend is het veilig vastgesnoerd in het laadruim van een vrachtvliegtuig dat volgens mij zijn beste tijd gehad heeft.

Hier vanuit het vliegtuig heb je een schitterend uitzicht over het landschap het is net een film die hutten het moeras rivier.

Ik moet denken aan wat jos me van de week zei als de oorlog stopt moet dit een ontzettend rijk en vruchtbaar land zijn maar ja of die oorlog stopt het schijnt ook weinig mensen iets te interesseren.

Ik hoor of lees er tenminste weinig over en als niemand er zich mee bemoeit.

Of zich ervoor interesseert ja dan zal de toch nog wel een tijdje duren voordat er hier iets veranderd.

Ik ben misschien al hoewel freising is wat dat betreft was zo is het nu eenmaal een verander je weinig aan en ik denk dat het goed is dat het nog steeds.

Ondanks dat het misschien erg cyclisch is een nog steeds belangstelling is van van de pers moet natuurlijk was de enige manier om naar buiten te brengen wat er werkelijk aan de hand is.

Dus nee ik de hele tijd zo de show zou je bijna kunnen zeggen en dat is misschien op zich al een heel cynische opmerking maar zo is het nu eenmaal.

De radionieuwsdienst verzorgd door het anp onder leiding van rijkswaterstaat.