Damokles

Je reinste rijden of dat nu gaat zeker tot zes uur vanochtend de.

Even na middernacht welkom bij de kro via radio één en twee ook deze nacht tot drie uur kunt u terecht bij het caro nacht pastoraat in het.

De nummer is nul drie twee nul twee vijf zeven vier nul nul nul drie twee nul twee vijf zeven vier nul nul.

Mmm.

Het was misschien wel één van de hoogtepunten van m'n leven want je zat zo ja om om op.

Was in het leven voor de een.

Tot je nog met meer door jonge mannen.

Een opgesloten bent ik mocht uit maar zij mochten niet uit en dat je dan voor een leven ben je eigenlijk vinden geworden onder vrouwen krijgen kinderen maar ik heb mijn kinderen waren er vijftien.

Zestien zeven.

Tussen de grijstinten van waan en werkelijkheid in het verdwijnend het contrast van de late schemering zoekt de waarheid naar haar zelfportret gevangen in beeld en geluid.

Damokles kro 's radiodocumentaire.

Een nieuwslicht mensen gebeurtenissen.

Mmm als een gewone.

Mmm.

U moet maar flink bellen zei ze alsof u van de brandweer was nou dat zeg ik dan maar doen.

Hallo hallo dit is fifi.

Ja ik ben binnen.

Mijn naam is claus victor bock en ik ben geboren in negentien.

Wij immigreren vluchten kun je zeggen in negentien achtendertig het was de één en twintigste september dat weet ik omdat het de verjaardag van m'n vader was en gingen naar naar belgie en.

Mijn vader had tot goed voorbereid maar dan uiteindelijk ging toch alles in grote haast met een nachttrein en ja.

Het was wel een beetje dramatisch en het ging net we hadden natuurlijk mijn moeder een tsjechisch paspoort.

Het huwelijk en ik stond er ook in nieuw paspoort ingeschreven dus van klauwen met diep had sporten nog net bezig hier binnen.

En mijn vader had tot verdere ik goed voorbereid hij was ton koopman en ging daar nu whats in opdracht van de die naar india wat toen dus nog in die.

Nou ik nu snel weer in mijn atelier.

Directeur in brussel als reden aan de middelbare moeten zorgen maar niet meteen meenemen naar een tropisch klimaat en een onzekere toekomst en mijn moeder voor dat claus nou holland gaat.

Waar de kwekers engelse en nederlandse kwekers een school opgericht hadden een speciale voor kinderen van zeg maar duits joodse ouders die een nieuw.

Baas is moesten vinden en daar waren inderdaad heel wat kinderen uit hamburg.

En ik werd daar op school gedaan in ommen in overijssel op kasteel eerde.

En dat was begin negenendertig.

In amerika al als kind waar ik opgegroeid ben daar hoorde ik altijd mijn ouders als ze met elkaar gaan praten wagen in nederlands en ik verstond geen woord.

Kwam één voor altijd terug herengracht en toen heb ik een goeiendag gevraagd wat is stap voor stap de heren kracht en is.

En.

Toen ben ik op een stoel gaan staan en kan het heel goed herinner ik was geloof ik.

Nog niet helemaal tien jaar en toen stond ik op die stoel en ik zeg want alleen om de heer kracht een dat is werkelijkheid geworden in achtendertig.

Ik ging daar negenendertig nog met andere kinderen naar londen voor de zomervakantie en dan brak de oorlog uit mn ouders stuurde een telegram claus moet absoluut in londen blijven we ze laat is verder dan bekijken en dat zullen gaan.

Vertraagd was vertraagd en een ander telegram van de leiding van de school in ommen directeur zijn je moet rugcrawl met nederland is neutraal en jij bent nog minderjarig en zo ver dus ik ging samen met een andere scholieren we gingen met de boot.

Tussen termijn verder door met zwemvesten aan en een nederlandse vlag verschillen dat in in ongelooflijk grootformaat op het dek van het schip dat is nooit nooit neutraal schip was gingen we terug naar rotterdam.

Mmm mmm.

Met grote ijzeren hek van het kasteel dat de gesloten en uiteindelijk moesten de joodse kinderen apart in een apart huis een onderkomen vinden de.

Ja en dan was het zo ver dat je je eigen ik zei die joodse kinderen moeten in veiligheid gebracht worden.

Toen ik in berg van bergen noord holland toen ben ik een portret geldt het schilderen van roland holst dichter en toen de derde.

Die plotseling gisèle kan morgen niet voor je toen zeer oh say was jammer nou kan ik dan overmorgen komen.

En de hele c ja overmorgen kan men weer poseren maar je moet wel morgen komen zeg waarom dan zegt het om dat ik een goede vriend krijgt op.

Bezoek het duitse dichter ik had erg gaaf dat je me leerde kennen.

Hij zei het is een heel bijzonder iemand.

En hij heeft geen druppel joods bloed maar heeft zich helemaal gewijd aan het redden van de zogenoemde van vrienden van hem en van begaafde jonge mensen om om hun.

Dat ik de contact.

Had met deze duitse dichter wolfgang frommel die was al eerder soms gekomen met andere als met of met roland of zo om een lezing te geven.

Oh.

En de verhalen die ik tevoren gekregen hebben zo'n diepe indruk op mij gemaakt ik vond het zo walgelijk dat mensen je wordt niet gevraagd dus je geboren bent.

Wil je je weet ik wat ik iets je christelijke wil je eigenlijk waar je niet gevraagd die wordt geboren en dat ben je dan.

Een ik vond het afschuwelijk het hele achter de de joden te zitten en hun het leven onmogelijk te maken en dus ik heb.

Alleen maar geluisterd die namiddag vals en dan heb ik voor ik weggegaan en heb ik gezegd.

Meneer frommel als.

In moeilijkheden zit of zo ik heb maar een piepklein in amsterdam maar als ik help dat kan in de noten zal ik ben best toe.

En nou en af op dag en daar gingen wij met de tree in zon twaalf trein gewoon naar amsterdam.

En wat leek nog want alles werd gecontroleerd op treinen en.

Toen de bevolking de spreekt ons rijmen maar er waren zo veel mensen dat geleden daar dus doorheen kwamen en dan schiet hij met mij ging de dam damrak langs en dan aan de herengracht.

En.

Dan zijn er heel wat jaren daarbovenop gekomen maar ik herinner me heel goed.

Hij was bijzonder mooi uiterlijk geldt er een hele mooie kop was hele slimme daar kun je niet slank en.

Hij was ik geloof als zestienjarige al of zo dat geloof 'k het was.

Heel bijzonder om om zo een jonge man.

Hier in die kleine ruimte te hebben ze geest was zeer levendig.

Mmm.

Dat dat zou doen.

Dat is.

En ook dit jaar duren laat.

En.

Mmm.

Mmm één verdieping als een soort.

En zo dingen had ze dat gebruikt daarom dorp woonde familie hensema.

En hij.

Nou ja ik maakte dat natuurlijk altijd nou als jong a maar niet wetend dat je eigenlijk uit angst ook begint te stotteren dan zeg ik pas later ondervonden.

En daaronder zat een bureau en een reclamebureau korting.

In het souterrain waar we was daar woonden meneer als ik het me goed herinneren en dus ze woede alle mogelijke mensen.

En daar was ze nog in het dak woonde nog een maar één keer in de week en we wisten niet wie het was en bleef dat muurtje en dan ging weer weg en.

Dus je moest wel opletten.

Voorzichtig zijn en.

Het was ook een hele zat ook iemand die ik kende van de school dat als een joodse leraar hans en andere leraar pouri hitte die uit frankfurt die was ook haar hier ondergedoken had die die en deed de deur voor me open en.

Dus dat was verbaasd dat wist ik niet dat hier zal zijn en maar wat me ook opviel dat taal gelezen werkte en daar werden duitse dingen ook gelezen en nederlands engels.

Spreekt al die talen vloeiend en op voortreffelijk frans en ja dat dat kafka gelezen herinner ik mij en dat alle dingen toen ik uit binnenkwam viel me dat op.

De jonge vrienden die hier kwamen er heeft die allemaal geestelijk zo op de.

Zal ik zeggen op de tenen ga houden want als je als jonge man een twee drie jaar opgesloten wordt in één kleine woning en je mag nooit uit dat voorstellen dat je geestelijk nog.

Tuurlijk ben je bang je bent bang en je bent ook in zekere zin gelukkig je werk je doet iets je bent samen met andere mensen.

Tot tot maar je kunt zeggen dat er zeg maar vier of zo geregeld hier zaten ondergedoken en dan kon het oplopen tot acht of tien.

Dat ik daarvan af van de ja van het gevaar op straat te roken in het kleine vertrek wel.

Er was maar één keer was één jong die was het niet helemaal goed die was ook door in in paviljoen drie hoe dat toen heette.

In het gasthuis stress ondergebracht en dat wisten ze niet dat hij joods was en er kwam dan toch lekte toch uit zijn moest daar weg van ons was die meteen.

Laat ons gebracht worden en die die hier werd ook hier opgenomen problemen dat is dat was heel moeilijk.

En wat voor problemen waren nou dat die plotseling op het dak stond en een 'n eddy wist die jacht.

Gaat ie niet te springen op wat gaat er gebeuren mensen keken naar boven het voor hem gevaarlijk voor die ene gevaarlijk of dat die beweerde dat hij huizen zich veranderd aan de overkant van de gracht overnachten dan die.

De de contouren van de huizen tekende en zijn dan vergelijken met en aan om te bewijzen dat is niets anders op dan ging die plotseling met z'n met z'n lang broodmes op af hoor.

En ga je ook nog ja wat wat gebeurt nu maar alleen hebben wel een stukje brood hebben dat dacht je op die manier kunnen we.

Dus dat was stemde in in zekere zin ja de keerzijde van van iemand die ja heel.

Mmm moeilijkere problemen opgelopen had hij als onderduiker.

Mmm.

Nou ja leerde ik hoe leef je als onderduiker aan hoe gaat dat verraden en zeer beperkt de ruimte en.

En ja gewoon geen brieven schrijven ik kon niet telefoneren mocht ook geen prast hebben je mocht niet naar buiten ja hoe blijf je gezond om daarmee te beginnen en.

En dus werd aanbevolen om elke ochtend een beetje gymnastiek te doen en adem oefening aan dat open raam en dat was natuurlijk betrekkelijk hoog dus de cordier wil doen zonder gezien te worden.

En.

En dat deed ik ook best gedaan was de vraag je je af hoe kun je mentaal ook gezond blijven en dat dat waren zo ver wolfgang.

Buitengewoon inventief en knap in ja het lijden de.

Bijna zeggen als vader en moeder zijn familie gezond te houden en dat ging heel hoofdzakelijk door jonge mensen als al ik toen was zeg maar inmiddels vijftien zestien een moeilijke tijd om die bezig te houden met.

Het is wolfgang frommel was een vreemd en hij was een.

Een prive professor die alleen voor jonge mensen die hun geestelijk te gele trui bezig veel toen opdrachten gaf van.

Hij vertelde hele boeiende verhalen over grote kunstenaars zoveel grote dichters en hij ze groot die nu dat moet je lezen dat moet je lezen en dan moet je mij niet zeggen.

Dagen.

Wat jij uit gehaald het voor jezelf en dat heeft die jongens helemaal geestelijk op.

Oh.

Statistische verdieping gehouden.

Mmm oh.

Ze moesten natuurlijk ook ontzettend opletten dat door draaide of ging de deur uitliep of.

Mmm.

Met grote ja voorschrift om zich met met.

Behoedzaamheid en dat hebben ze fantastisch goed gedaan dat je creatief bezig was dus met iets objectief is dat je er gedichten ging afschrijven overschrijven op fatale of interpreteren of uit het hoofd leren of illustreren tekst te illustreren.

Een drama over verhaal zeg maar van kafka over sprookjes van grimm of die bij leraar die ik noemde boeren die kleine.

Drama drama het drama gebaseerd op verhalen van de gebroeders grimm bijvoorbeeld en we waren allemaal bezig.

En soms zeg maar de laatste winter zonder elektriciteit natuurlijk en dan had je maar één klein lichtpuntje kaarsen als gelukkig was en of alleen maar zo'n doch van en in.

In een doos met haar pommade een soort.

En.

Maar intensiteit dat was dat was iets wat ons erfelijk ja gezond hier in de in de psychische mentale zin.

Je was met iets objectief bezig dus het was niet jouw leed of jouw angst of of bezetenheid of agressiviteit of nooit of wat ook dat was alles niet zo belangrijk.

Tegenover het doen en en dat hadden ze van fantastisch voor mekaar gekregen.

Als ik in het trappenhuis wel wist niet wie die mensen waren en heel dikwijls sabic hardop duits gesproken en zo want.

Ik ik woon in godsnaam niet ik geloof dat ze misschien sommige tot ze later voor de wat ik deed en en zo van na de oorlog misschien ook bang voor mij en dat was mij beter als dat ze dachten dat ik jan.

Mmm.

De heer.

Mmm.

Oh.

Gingen we 's nachts slapen en meestal bleven de jongelui met de hele nacht door de de nacht motion zeer alert zijn ook.

Over vallen en zo en nou in de nacht heel geconcentreerd ze daar hebben zij samen het gebergte werd ook wolfgang frommel veel gedicteerd en heeft ook veel voorgelezen maar ik moest wel.

Over ik moest wel gaan slapen 's nachts want in de dag moest ik zorgen dat er genoeg was.

Te leven en ik valse kaarten zorgen voor brood.

En.

Nou dat heeft de de de en.

Die hebt om moeten de beeldhouwer mari andriessen die geeft mij valse kaarten maar ik moest ook enorm oppassen want.

In dezelfde buurt dan ga je in de lijnen in de rij staan wachten en er waren altijd kettingen van mensen die met hun.

Die daar stonden in de rij en ik bedoel het heelal passen want ik had meerdere kaarten en de mensen je w i in de buurt denkt.

Want zo geeft zijn drie kaarten of zo je moest heel erg oppassen.

Aan de herengracht was een vrijplaats boven een in gebouw de want krast met planken en die planken waren stevig genoeg zodat je d'r op kon klimmen en dan enzovoort vallen.

Reep constructie.

Dat plaats en dan de deur die bij wijze van spreken over het plafond was zacht naar beneden laten in dicht.

Doen met een haak zodat er eigenlijk leek als op het helemaal dichtgetimmerd was behalve dan in het geval dat de honden mee zou komen maar dat gebeurt gelukkig niet.

Die zou het natuurlijk wel door gehad hebben dat.

En dan was er een gat.

Gewoon een ruw gaat in de de buitenmuur zodat de lucht in kwam ja van de oudheid wanneer het gevaar dreigt of dat je hoorde komt in de rats ja.

Of daar wordt gebeld of thuis iets wat niet helemaal ja duidelijk is doorzichtig is dan en ik sliep nooit een bed maar sliep of.

Andere op de vloer of in een vrijplaats zelf van want dat bed was iets wat bijna eerste bevoegd warm en als het warm was maar dan moet die moet er iemand zijn na moest je maar te zoeken tot je vindt maar.

Als het koud was net aan was.

De conclusie dan toch makkelijk te trekken ja dat niet.

Gebruik tenminste in deze nacht.

Van de overval die met ingehouden adem.

Ja ja ingehouden of hoe dan ook maar ryan zat daar ja en wachten tot het voorbij was.

En.

Patat samen wonen samen zijn betreft.

Dat eiste vergt natuurlijk een ontzettende discipline van iedereen aan dat je niet macaber vocht of dat je niet natuurlijk ook alles.

Niet allemaal maar toch even veert op een moeilijke leeftijd en vandaar ook dat jongens en meisjes.

Niet helemaal strikt maar dat zo ver het gescheiden bleven dat was.

Ja die onder de van de vrienden dat was zo bijzonder dat daar een verschil in de onder de plaats in de woning.

Misschien het meest wonderlijke is dat in de elektrische piano of niet alleen het leven van één van m'n jonge joodse vrienden gered heeft morgen misschien.

Waren wij allemaal of gefusilleerd voor de deur als ze ontdekt hadden.

Dat was piano die had ik van de schilder de niet erg joep nicola toen hij naar amerika is gegaan.

En dat heb ik zeg ik neem alles wat een stond ik heb niks.

Geeft software die piano en die piano of geeft ons leven gered.

En als je die je je daarom daarin verstopte.

Rollen had ik niet had joep mij niet gegeven ik zet die rollen wil ik helemaal niet hebben maar het is wel leuk om een piano te hebben ik heb nooit gedacht dat het het leveren van niemand zo redden maar ik speelde een beetje piano en miljard.

Het is leuk tot de piano dat ik heb piano want toen kende ik die hele wolfgang frommel dag niet en toen heeft hij die motor eruit gehaald en.

Je kon boven het opendoen en kijken en dan zag je niets en dan kon ik van een vriendin die heel lang was hij verwonder met opgetrokken benen en ik kon het dicht te regenen van binnen dat je niet open kon doen onder.

En je kon d'r spelen met de op als hij daarin zat dat heeft zijn leven gered toen bij een overval van de.

En toen.

Stonden daar erg ik zal nooit vergeten dat stond die gingen door mijn hele woning ze wou door het hele huis gegaan het is een stonden daar voor de piano.

Geweren een deken.

Een nou een ik was met duits sambaballen en dingen verzinnen om ze te verstrooien ik zeg ja ik ben schilderes ik ik wil ook een paar portretten maken van beroemde duitsers en ik draaide alles om.

En die vriend was in de piano.

Of en toen.

Ik was van die weer geniet saddam.

Maar ik dacht dat ze maar godsnaam ging rond hebben onze pomp hebben zijn dat verloren want die gaat blaffen voor die piano morgen geen zachte was geen rond.

En nou eens kijken naar die piano en dan hadden we die piano ingebouwd helemaal in boekenkasten zodat je eigenlijk de diepte van je helemaal niet realiseerde.

En nou toen de zijn ze daar ook weggegaan en die vriend zat erin toen zijn ze in een ander vertrek gekomen.

De de wel wat.

Vreemde die al om half een papieren lieten zien.

En toen.

Ja dat was.

Geen wonder dat was klasse dok die was toch ook een toen heeft één van die is de.

Nou die papieren lijken mij niets goed en toen is.

Die hele stil was met mijn hele alsof het allemaal geweldig vonden wat ze deden en zo die die officier aan en gelukkig was hij alleen in het vertrek die duitse officier.

De andere mannen hadden opdracht gekregen om verder te gaan zoeken door trappen plat.

En toen geen te die man in de ogen gekeken toen hij blies klas bob negen das.

En heeft 'm zo aangekeken door te dat zee z'n hand van de van de schouder van van.

Klaus spook en toen de kan met één met hem.

De kamer maar.

Ik had het gezien die plek aan de jonge duitser en hij was toch ook een duitse.

En.

Oh oh en.

We zijn soms zelfs verwijderd die herinneren aan dat je.

Dat ik in een dakgoot nacht.

Is omdat er in de rats ja was was een ander huis weet niet eens waar 't was in amsterdam en dan zag je beneden mensen weggevoerd werden deuren ingetrapt blijft je bij.

Ja.

Op alle mogelijke geleid en je wordt geacht heerst daar geluiden wat je hoort wat er op straat autos niks toen of als een auto was als een duitse auto of nam was het als een een man van een die hier een stieren.

Door de straat ging 's nachts de deuren om controleren zo geluiden hoorde hierop.

En toen was liever van de ramen worden.

Mmm.

Mmm mmm.

Mmm.

Ik kon in contact met uw ouders wisten zij wou u zat.

Nee helemaal niet nee ik had toen ik wegging van school had ik een zelfs moord gefingeerd.

In de rivier die daar langs loopt de regge en met een zak toe die wij daar gedeponeerd hadden en de hollandse politie heeft hebben ook een afscheidsbrief achtergelaten.

Want voor een zoiets ziet niemand eigenlijk verantwoordelijk gemaakt worden anders was het gevaar van represaille van maas ja tegen gemaakt na.

Drie dat we de leraren plotseling dat het kamp erica zouden verdwijnen of weet ik wat en de nederlandse hollands politie en normen die lief tot aan je goed begrepen heeft dat zakdoekje opgevist met m'n naam.

En dan heeft ze er mee in het bevolkingsregister als vermist de leek werd niet gevonden dus wat voor en ik had een oom in en.

Die had op verzoek van m'n ouders geprobeerd door het zwitserse rode kruis iets ja te horen te krijgen over mijn verblijf en kreeg dan ook bericht ja die jongen wordt vermist is verklaard aan het bevolkingsregister en dan dachten ja.

Wat heet dat wat iets dat en heeft het.

Het verschil werd in de prullenmand gegooid en heeft dan mijn ouders geen betrouwbare berichten.

Mmm.

Meer dan.

Mmm.

Tien.

Omdat ze niet cool.

Hoe tauw zou dus iets.

Mmm.

De.

Ja dat dat was mijn verjaardag hier in amsterdam wat ze daarmee moet officier vijf zeven mei toen de canadese binnenkwamen.

En ik herinner me aan dat schieten op de dam van de rode gloed was bij het.

En dan op vijf mei ja daar dansten behalve verslagen.

Of.

Een kleine vuurtjes aangestoken door de grachten en dansten mensen het was ongelooflijk stemmen maar tegelijkertijd had je natuurlijk ook zo dat het aspect van ja nu is de uitgebroken maar daar ging de mensen weet ik hoeveel kraaltjes vereren.

Dingen die primitieve dingen die je dan gebeurde.

Die instelling.

Ik weet wat ik doe ik misschien van de eerste van de eerste canadese.

De van de grond raapte die ze zo in de menigte gooide ze vinden.

Maar nee anders is dat en je schrok van de ja van dat.

Hoe slikken wraakacties of quasi.

Daar zo nieuwe gerechtigheid die die iets om onze geeft de eerste tijd was moet ik zo.

Mmm.

En oh.

Na de bevrijding.

Oh ja moest iedereen zijn zeg maar burgerlijke weg weer zoeken vinden en.

Ik denk de meeste waren blij als ze hun werk een stukje grond te zien hoe het verder gaat meer kon ik niet verwachten in het begin ik zelf ten betrekkelijk gauw uit nederland weg nog eind.

In hetzelfde jaar vijfenveertig dat ik nederland verliet ja eerst naar engeland en dan naar india en toen ik vijfenveertig naar engeland ging met de boot wachten m'n vader in visie heb ik zo'n en bas.

En heeft men niet ik moest op stoppen.

Afghanen zeggen ik ben ben je zo en dan omdat ik zo'n broodmager was.

Zijn ouders hadden een van de van de.

Te horen gekregen dat hij overleden was.

En nou of tsead ongelofelijke verheugt jij was zijn enige kind en het was een fantastische familie.

Zoon leeft hè en we hebben ook dankzij zijn ouders dat waren onze eerste.

Ontspanning en wat krant ziet ze hebben ons ze hebben een huis gehuurd in zwitserland en daar heb ik ook was ik uitgenodigd en wolfgang frommel ook uitgenodigd om daar even op ons verhaal te komen.

En dat waren echt hele nauwe min slikken bang de gebaseerd tja op dankbaarheid natuurlijk.

En vriendschap en de sinti zin bleef de groep te staan werden toen ik ouder dan mensen gingen trouwen of of gingen studeren of of weet weet wat aan.

Maar soms is het meer literaire dan is het weer meer artistieke dat wisselt van generatie tot generatie en ik.

Dat je hier had ook in twee leerlingen en dat maakt het dan ook weer een oproep in de oorlog was het artistieke heel sterk.

Na de oorlog ook door het oprichter van een tijdschrift en uitgeverij was het literaire weer meer in de voorgrond geschoven dus dat was hier nog.

Zeker ja ja enzoverder leveren van zijn natuurlijk heel wat mensen ook gestorven in het is meer dan vijftig jaar geleden waar we het over hebben en.

Dat nog leeft met zesentachtig jaar dat het van een grote granaten en hoe het eruitzag.

Drie maar er zijn natuurlijk heel wat mensen vallen dat spreekt vanzelf en ja ik blijft in contact.

Voor een leven ben je eigenlijk vinden geworden om hun vrouwen krijgen kinderen maar ik heb mijn kinderen waren er vijftien.

Zestien geboren.

We het dat familie van als je zoiets heb meegemaakt dan ja het was we hebben het gehaald en dat de dan word je familie van elkaar.

En dus daardoor is die hele castrum in leven is gekomen en blijvend en ik zie dat dat is jullie thuis.

Dus je kunt stellen dat mijn leven rond is dat het een cirkel is ik ben hier als jong begonnen ik was staan.

Bijna veertig jaar in het buitenland en nu ben ik teruggekomen en ben weer.

Hier in hetzelfde huis waar ik als kind ondergedoken zat.

Mmm.

Mmm.

Ho.

Mmm.

En daarna was staan er ict.

Het gevoel heel sterk na den oorlog.

Mmm willen onze tonen en.

Gauw na de oorlog in negentien vijftig vijftig.

Werd de tijdschrift opgericht met deze schuilnaam gazprom peregrini dat is latijn zoals het hoort en heet het huis van de kun je zeggen het was een schuilnaam van.

Herengracht want het huis tijdens de oorlog een.

En ja en inmiddels zijn er bijna tweehonderdvijftig nummers die uitgekomen zijn tussentitels of heel goed kunnen handhaven.

En kwam uit in het duits en dat was natuurlijk een zekere in het begin zijn als m eindelijk kwijt moffen komen jullie moeten ze dan een duitstalige tijdschrift weer.

Beginnen maar inmiddels is dat.

Heel gewoon wordt ook geaccepteerd dat dat hier.

En de laatste exil uitgeverij is zoals altijd de lange en en van oorschot een vroege waren in de jaren dertig en.

In die tijd verschenen dan in het begin alle mogelijke dingen die bij een oorlog gemaakt of geschreven het werd ook mogelijk.

Voor mensen in andere landen om te zeggen interesseert u wat wij gedaan hebt dan werd uit steeds dit tijdschrift kwamen en uitgeverij.

Wat zich gewoon dus daar werden ook boeken gedrukt kreeg ik zes met de hand in hun hemd gezet heel mooie bibliofiele dingen en dan.

Nog wat later breiden zich weer uit en werd het een stichting en dat is het nu het stichting castrum peregrini heeft met deze de naam en een stichting culturele stichting.

Waar die ze andere dingen bij aangesloten zijn en ook nog een huis hier in amsterdam aan de oudezijds voorburgwal waar kunstenaars soms kunnen logeren en schrijver dus dat is weer een nieuwe activiteit van deze stichting die daarbij gekomen is.

En dat heeft dacht ik mijn vader leven bepaalt en dat ik dan.

Uiteindelijk ja de hoogleraar in in in de duitse literatuur in londen werd en.

Probeert heb de dus dat wat ik als het goede duitsland zag om dat terug te geven aan andere mensen ook in het buitenland.

Oh.

De duitse literatuur is uw werk geworden dit huis.

Is uw woning voor mensen van toen zijn vrienden geworden uw onderduikperiode heeft uw leven volledig bepalen.

Ja ja ja.

Is de opvolger van m'n vader en zijn fabriek geworden of zoiets of.

De die op gegaan en als jongere was ik ook erg geïnteresseerd in natuurwetenschappen maar een zeker zo dat tot mijn leven zijn.

Vooral om in de oorlogstijd.

Nederland ontvangen daarvoor zeven en dat dat pet zou gaan anders kunnen zijn toch van die met.

Of nee zeker niet.

Het was een in één van de hoogtepunten van m'n leven.

Tot zover damokles met het was een buitengewone tijd dit programma is gemaakt door fifi visser techniek jaap vermeer claus bock schreven over de onderduikperiode aan de herengracht een boek met de titel ondergedoken onder vrienden.

Het is uitgegeven door uitgeverij castrum peregrini in amsterdam u kunt een cassette van deze uitzending bestellen voor twaalf gulden vijftig die u na ontvangst betaalt schreef na de kro hè de service postbus drieëntwintigduizend twaalf nul twee.

A in hilversum bijvoorbeeld winnares en telefoonnummer en uiteraard de datum van uitzending.

Vandaag is het vier mei de titel van vandaag was het was een buitengewone tijd zo dadelijk na het nieuws van één uur kro bij terug met het programma niemandsland en tot die tijd.

Mmm mmm mmm.

Mmm.

Mmm.

Mmm mmm.

De.

Mmm mmm.

Een.

Mmm.

En.

En.

En.

En.

Mmm.

Mmm.

Mmm.

En en.

Mmm.

Mmm mmm.

De.

Mmm mmm mmm.

Mmm mmm mmm.

Oranje mmm.

Mmm.

Mmm mmm.

Wat in te.

Mmm mmm.

Mmm mmm.

Mmm.

Mmm.

Mmm.

En.

Mmm mmm mmm mmm.

Mmm.

En.

Mmm.

En.

Mmm.

Mmm.

En.

Mmm.

Oh.

Nee.

één uur het eens radionieuws de russische gezant tsjernomyrdin.